DECEMBER
In het gras
trekt een merel
een pier uit december
terwijl de wereld
doorgaat
met leven en sterven.
KWAADSPREKERIJ
Nijd
spint een kwade draad
in het kleed van de bruid
wrok jaloerst,
zaait netels
tussen de rozen van de dauw
de bodemloze mond
besmeurt het brood
dat onder zusters en broeders wordt gebroken.
MENSEN
Als raadsels
zijn zij de wervels van de tijd
mensen
van voorlopigheid
schakel aan schakel
beklimmen zij
de eindtijd aarde
op weg naar de morgensterren.
VOGELS
Ganzen
schrijven een V
in het morgenrood
met windgespreide vleugels
laat de aalscholver letters lezen
die leken van 't Langelis en licht.
Ondertussen
op een draad van mijn gedicht
twaalf mussen
zomaar gezellen van geluk.
Op een draad van langgeleden
een geelgors
bootst mijn heimwee na.
Vogels nodigen me uit
tot medevleugels
om me te verliezen
in het heelal van mijn geboorte.
ONTMOETING
Bij een schilderij van Bert Verstraete (Hoge Blekker)
In een land van waas
kan men hem ontmoeten
met de grisailles van zijn baard
maanweiden en mistmelk
hebben zijn stap gedreven
naar bewoonbaarheid van gedachten
in nevels heeft hij
stenen eenzaamheid gemetseld
tot een stad van waas
een dakpan rood
een voetstap wit
zijn hem onderweg ontvallen
eenheid zoekend met aarde en leven
ontmoet hij zichzelf
zijn eenzaam adagio.
WIELRENNERS
Een regenboog ruggen
een karavaan haast
af en toe een drinkbus
en een elleboog
omhoog
baan en banden
sissen en snelverhaal
een locomotief op benen.
Paard en koeien grazen voort.
Op het caféterras
bierstemmen wegen de meet,
ook de burgtemeester drinkt een pint mee.
Op de trappers van de tijd
de renners razen voort.
HAAR STEM
Voor Julie van de maancirkel (Julie Goderis)
Haar stem
een klank van weiden
en van blauw water de viool
zij waadt
door rietvelden van gedichten.
Eens stokte haar stap
op een stilte van ademloos
bij het dageraadsel
van de omgekomen dichter
sindsdien danst zij vaak
op maancirkels
om de weemoed vande aarde.
HAAR TIJD
voor Maria de Santa Christina de Aro
Haar tijd en dansstappen
ingebed
in kleuren van de corrida
over cijfers en vraagstukken
strooit zij vlinderpoeder,
danst de flamenco
zeven copla's rode bloemen
een overvloed aan zomer
en duende
zij schrijft
naar de vallei
brieven bergbeekwater
en laaft de schaduwen
met haar kleuren;
TERUGKEER
Terug naar huis
waar winter
moeder is,
de nacht toegedekt
de morgen
opgewekt
huis
met kamers hebbedingen
terugkeer
voelt de zoom
van wonen aan.
KIND
Het speelt de dromen van winterkoninkjes,
raapt manna in de tuin,
het loopt zijn nieuwsgierigheid achterna
om de voeten van de zon te zien
en de slaapmuts van de maan,
dit kind van tasten
onaangetast
als een antenne
boven de crisis der volwassenen.
DE MULETA VAN PICASSO
De donkere kracht van de stier
stort zich op de gloed van de muleta,
het gedicht zwaait met de zon,
lenigheid bloedt in de verzen.
GELUK UIT WIND
De knaap met een vlindernet
slaat geluk uit wind,
een wouwaapje vlecht zijn raadsel
in het riet,
de grote vacantie
zomert in libellen en barbecue,
vanwaar haalt sneeuw haar wit
en liefdesnacht haar hemelbed?
Waarom kan tijd
soms tijdloos lopen?
Fernand Florizoone (uit Verwaarloosde kinderen)
29 juni 2010
PINGUINS
Dicht bijeen
op het ijs van Antartica
raken zij elkaars warmte
in adem verzameld
op het einde van de wereld.
AAN DE GRENS VAN DE STILTE
Aan de grens van de stilte
groeit een gedicht
in het gras
in het oog van de dauw
in de vleugels van een vlieg
eens verroert de stilte niet meer
en maakt de dood
de stilte nog stiller.
DE MEISJES VAN PROVENCE
De donkere meisjes uit licht gesneden
beklimmen lenig de jonge tijd,
zij dansen op de heuvels van rozemarijn
als licht van lavendelvelden
de porceleinen meisjes van Provence.
Fernand Florizoone
Dicht bijeen
op het ijs van Antartica
raken zij elkaars warmte
in adem verzameld
op het einde van de wereld.
AAN DE GRENS VAN DE STILTE
Aan de grens van de stilte
groeit een gedicht
in het gras
in het oog van de dauw
in de vleugels van een vlieg
eens verroert de stilte niet meer
en maakt de dood
de stilte nog stiller.
DE MEISJES VAN PROVENCE
De donkere meisjes uit licht gesneden
beklimmen lenig de jonge tijd,
zij dansen op de heuvels van rozemarijn
als licht van lavendelvelden
de porceleinen meisjes van Provence.
Fernand Florizoone
Eerste persing
ik weet niet aan wie ik zou kunnen denken
wie lastig te vallen met een aangebrande appeltaart
of wie in gebak en taart aan mij zou kunnen denken
en me daarmee een namiddag lastig vallen zou
wee herinneringen: ze zijn verschrikt uiteengestoven
in alle wereldse ochtenden tot olijfolie geperst
geplet in de spleten van tirannieke spelonken
mijn zinnen hangen tot een bazige tros aaneen
alles gefilterd wat niet op flessen wijn te trekken viel
om jaren later naast een kaars vlekken te slaan
op de bloes van jan en allemans minnaressen
ik leef in voorbeeldige cirkels op een fiets op rollen
alles aan huizen & bomen dat bevallig me voorbijzoemt
dat zoemt bevallig me nu reeds jaren elke dag voorbij
even pijnlijk als me ooit door de volkswijsheid beloofd
liefst bedrijf ik dan maar de liefde
met het hete schuim van een glas bier
zo stomdronken dat morgenochtend
ook daaraan de herinnering is gefilterd
tot zuivere olie van eerste persing is vergaan
Eric Rosseel
ik weet niet aan wie ik zou kunnen denken
wie lastig te vallen met een aangebrande appeltaart
of wie in gebak en taart aan mij zou kunnen denken
en me daarmee een namiddag lastig vallen zou
wee herinneringen: ze zijn verschrikt uiteengestoven
in alle wereldse ochtenden tot olijfolie geperst
geplet in de spleten van tirannieke spelonken
mijn zinnen hangen tot een bazige tros aaneen
alles gefilterd wat niet op flessen wijn te trekken viel
om jaren later naast een kaars vlekken te slaan
op de bloes van jan en allemans minnaressen
ik leef in voorbeeldige cirkels op een fiets op rollen
alles aan huizen & bomen dat bevallig me voorbijzoemt
dat zoemt bevallig me nu reeds jaren elke dag voorbij
even pijnlijk als me ooit door de volkswijsheid beloofd
liefst bedrijf ik dan maar de liefde
met het hete schuim van een glas bier
zo stomdronken dat morgenochtend
ook daaraan de herinnering is gefilterd
tot zuivere olie van eerste persing is vergaan
Eric Rosseel
17 juni 2010
EEN UITDAGING VOOR SCRIBENTEN VAN DIVERS PLUIMAGE!
"De geschiedenis bestaat niet. Ieder geschiedverhaal is een constructie achteraf, een visie op feiten, structuren en persoonnlijkheden. Er zijn gebeurtenissen, evenementen geweest en daar wordt belang aan toegekend, aan sommige meer dan aan andere.
Aan het begin van het geschiedverhaal staan data: toen en toen is er dat gebeurd. Wie naar die data kijkt, gaat onwillekeurig reeksen en verbanden zien en het is de taak van de historicus van zijn visie verantwoording af te leggen." (M.A. Schenkeveld-van der Dussen)
Aan die data zitten evenementen vast en aan die evenementen wordt betekenis toegekend. Gaandeweg ontstaat een beeld van de geschiedenis, omdat die data niet willekeurig gekozen zijn. De keuze suggereert dat de geschiedenis dicht op de huid wordt gezeten. De hulpmiddelen van constructie en abstractie worden betrekkelijk zichtbaar. Tijdvakken en stromingen spelen een rol, maar vormen geen dragende principes.
Ook de geschiedenis van de (Vlaamse) poëzie bestaat niet. Iedereen heeft bij wijze van spreken zijn eigen poëziegeschiedenis. Voor sommigen zal die heel klein zijn. Ook een kleine geschiedenis heeft echter een visie, hoe naïef of beperkt ook. Het is belangrijk in een poëziegeschiedenis niet alleen te letten op de dichters en zijn/haar gedichten zelf, maar ook op hun functioneren in de samenleving. Daartoe moet aandacht worden besteed aan het hele literaire bedrijf, aan de uitgevers, de boekverkopers, de rol van particulier en overheid als mecenas, de sociologische samenstelling van het lezerspubliek, de rol van de media.
Dit alles spiegelt zich in het geschiedessay.
WIE SCHRIJFT EEN ESSAY OVER DE GESCHIEDENIS VAN DE VLAAMSE POEZIE NA 1975?
PUBLICATIE VAN HET ESSAY KOMT OP DE GELETTERDE MENS.
BOVENDIEN WORDEN DE 5 BESTE ESSAYS GEBUNDELD IN BOEKVORM EN UITGEGEVEN DOOR EEN BEVRIENDE UITGEVERIJ.
VOORWAARDEN:
1. Max. 25 bladzijden A4 din.
2. Op naam (geen schuilnaam).
3. Niet opsturen, maar doormailen aan thierry.deleu@skynet.be.
Dank voor je medewerking.
De eindredactie
Aan het begin van het geschiedverhaal staan data: toen en toen is er dat gebeurd. Wie naar die data kijkt, gaat onwillekeurig reeksen en verbanden zien en het is de taak van de historicus van zijn visie verantwoording af te leggen." (M.A. Schenkeveld-van der Dussen)
Aan die data zitten evenementen vast en aan die evenementen wordt betekenis toegekend. Gaandeweg ontstaat een beeld van de geschiedenis, omdat die data niet willekeurig gekozen zijn. De keuze suggereert dat de geschiedenis dicht op de huid wordt gezeten. De hulpmiddelen van constructie en abstractie worden betrekkelijk zichtbaar. Tijdvakken en stromingen spelen een rol, maar vormen geen dragende principes.
Ook de geschiedenis van de (Vlaamse) poëzie bestaat niet. Iedereen heeft bij wijze van spreken zijn eigen poëziegeschiedenis. Voor sommigen zal die heel klein zijn. Ook een kleine geschiedenis heeft echter een visie, hoe naïef of beperkt ook. Het is belangrijk in een poëziegeschiedenis niet alleen te letten op de dichters en zijn/haar gedichten zelf, maar ook op hun functioneren in de samenleving. Daartoe moet aandacht worden besteed aan het hele literaire bedrijf, aan de uitgevers, de boekverkopers, de rol van particulier en overheid als mecenas, de sociologische samenstelling van het lezerspubliek, de rol van de media.
Dit alles spiegelt zich in het geschiedessay.
WIE SCHRIJFT EEN ESSAY OVER DE GESCHIEDENIS VAN DE VLAAMSE POEZIE NA 1975?
PUBLICATIE VAN HET ESSAY KOMT OP DE GELETTERDE MENS.
BOVENDIEN WORDEN DE 5 BESTE ESSAYS GEBUNDELD IN BOEKVORM EN UITGEGEVEN DOOR EEN BEVRIENDE UITGEVERIJ.
VOORWAARDEN:
1. Max. 25 bladzijden A4 din.
2. Op naam (geen schuilnaam).
3. Niet opsturen, maar doormailen aan thierry.deleu@skynet.be.
Dank voor je medewerking.
De eindredactie
Vrijdagmorgend kun je mij beluisteren op Joe.FM!
Hey schatjes! Ik heb net telefoon gekregen van Joe.FM , een radiozender uit België! Morgen gaan ze me opbellen voor een interview, en dat wordt dan vrijdagochtend uitgezonden rond half 10. Ze bellen dan altijd een "gastarbeider" op, iemand die in het buitenland werkt. En deze week ben ik dat dus! ;-) Wel grappig hé! Ik ben eens benieuwd! Morgen rond de middag gaat Leen Demaré me contacteren voor het interview, vandaag was al eens een kennismakend gesprek met vragen over waarom hier in Frankrijk, hoe voel je je hier, mis je België niet.... dat soort dingen! Morgen horen we meer!
Via deze link kom je op de site van Joe.FM terecht en kan je de frequenties vinden zodat ook jij kunt meeluisteren! Veel plezier en ik zal proberen om de groetjes te doen aan iedereen! ;-)
En Carolina, blijkbaar heb jij de tip gegeven? Heel erg bedankt voor de publiciteit! Als je nog eens in de buurt komt doe ik er eentje op! Merci!
http://joe.be/pagina/frequenties
Geplaatst door De Bourgondiërs op 14:43
16 juni 2010
Handpalmverhaal van Martin Wings (N)
LUNCHROOM
Een ouder echtpaar betrad de lunchroom. De man had een opengeslagen boek in zijn hand.
Ze gingen aan een tafeltje zitten, zonder één woord tegen elkaar te zeggen. Nu haalde ook de vrouw een boek uit haar tas, haar jas legde ze achteloos op de stoel naast haar. Even achteloos zette ze haar tas op de jas.
De man stak een sigaret op, of zijn vrouw ook rookte kon ik niet zien, omdat ze met haar rug naar mij toegekeerd zat.
Verstokte lezers, nadat de man zijn sigaret op had, vouwde hij zijn armen over elkaar, het boek lag opengeklapt op het tafeltje, zijn ogen bleven strak op het boek gericht.
Iets verder in de lunchroom zat een man onbeweeglijk aan een tafeltje. Waar keek hij naar, waar dacht hij aan? Hij had een dikke kop en een stevige staart. Ook was hij gezegend met een dikke buik, die buik was niet in overeenstemming met de rest van zijn lichaam. Meer een ballon, zoals een zwangere vrouw soms heeft.
Niets bewoog. Een living statue!
Het echtpaar bleef zwijgen en bleef lezen. Het enige geluid kwam van de iets te enthousiast ingestelde rookafzuiging en van een radio die niet boven het geluid van de rookafzuiging uitkwam.
Twee vriendinnen kwamen al pratend binnen, de ban en de stilte waren verbroken.
Nu pas zag ik dat naast de vrouw van het echtpaar een pakje shag en een aansteker lag. Ze legde haar armen op tafel en liet haar hoofd op haar armen rusten. Zou ze gaan slapen?
Haar man had een poloshirt aan met de knoopjes los, zodat hij zich kon krabben net boven zijn linkerborst. Dat doen vrouwen nooit in het openbaar.
Martin Wings
http://www.martinwings.nl/
WARME OPROEP
TOT BEZIGE BIJEN WANT ĖĖN BIJ IS BETER DAN EEN HANDVOL VLIEGEN!
Beste vriend,
Beste redactielid,
De Geletterde Mens & The Razor bestaat drie jaar. Een verjaardag om even een balans op te maken, vind je niet?
De Geletterde Mens & The Razor is een e-magazine “doorlopend & eindeloos” dat zich in hoofdzaak wijdt aan de Nederlandstalige literatuur. Zoals je weet ontstond het initiatief uit een spontane opwelling van grijze hersenmassa bij drie redacteurs van het ter ziele gegane lifestyle magazine “Intro” (*). Via technische bijstand van Ludo Geloen, stadsbeiaardier van Ieper en directeur van een muziekschool in de Westhoek, kreeg De Geletterde Mens & The Razor een embryonale vorm. Het zaad werd kwistig gestrooid en het geletterde wicht verbaasde iedereen door zijn vernuftig zoeken naar volwassenheid.
Eindredacteur Thierry Deleu trok zich de kommer en kwel aan van de vele debutanten en auteurs die zeulen met eigen beheerproducties en uitgaven bij kleine uitgeverijtjes. “Vooral zij krijgen onze aandacht!” Zijn twee “reisgenoten”, Roland Declerck (persmedewerker) en Marc Vandenbussche (artistiek chocolatier uit Diksmuide), beaamden dit engagement volmondig, maar gaven er nogal vlug (door werkomstandigheden) de brui aan.
“Kleine” auteurs met soms “grote” kwaliteiten komen in het literair landschap te weinig aan bod of worden er niet aangezien als volwaardige spelers. Daar zij geen of weinig aandacht krijgen van critici, recensenten en andere scribenten, komen zij ook niet in the picture bij de bibliothecarissen. Ook de overheid sluit systematisch deze auteurs uit van subsidiëring, aanmoediging en werkbeurzen.
De redactie werd uitgebreid. Peter Deleu werd de nieuwe webmaster. Georges de Courmayeur, Francis Cromphout, Jenny Dejager, Marleen De Smet, Joris Dewolf, Guy van Hoof, Joris Iven, Paul van Leeuwenklamp, Monika Macken, Marleen, Malyster, Ruud Poppelaars, Hannie Rouweler, Annmarie Sauer, Inge de Schuyter, Jan Van Loy en Dirk Vekemans kwamen de redactie vervoegen. Een manifest werd opgesteld.
De Geletterde Mens & The Razor wil in de eerste plaats een spreekbuis, een uitlaat, een forum zijn voor nieuwe auteurs, debuterende en dakloze schrijvers en dichters, die zoekende zijn of berusten in hun lot. De redactie stelt één criterium voor het plaatsen van creatief werk: kwaliteit!
De eerste balans na drie jaar is niet triest (gemiddeld dagelijks 50 lezers), maar toch enigszins geflatteerd, waarmee ik bedoel dat er nog geen “balans” gevonden is tussen het creatief werk van de redacteurs enerzijds en het ingezonden (via mail) creatief werk anderzijds, tussen de kritische bijdragen van beiden enerzijds en het aantal reacties anderzijds. Als eindredacteur kan ik niet onverdeeld tevreden zijn.
Daarom deze oproep: schop keet, breng leven in de brouwerij, geef van jetje, met andere woorden: kom op voor jezelf. Alleen gal die gespuwd wordt “op de man of vrouw” wordt niet getolereerd. Houd het bij “de structuur”, “de autoriteit”, “het standpunt”.
Als eindredacteur is het mijn taak te zoeken naar EEN WERKENDE REDACTIE, met gezond verstand, zonder compromiszucht, ongebonden, onafhankelijk. Wie zich geroepen voelt, neemt met mij contact via thierry.deleu@skynet.be of thierry.deleu@gmail.com.
Ook om deze reden (werkende redactie) doe ik een laatste oproep aan niet-(mee)werkende redactieleden: neem het heft in handen of dien je ontslag in!
Thierry Deleu
(*) Intro, Streek, Cultuur & Fijn Nieuws, Fnap Media, 9051 Sint-Denijs-Westrem
15 juni 2010
DE BRON
Als de kleur van de dageraad
weer langzaam gaat verdwijnen.
Het mysterie van de nacht
samen met de maan verschijnt.
Je flonkerende sterren ziet staan
waar achter schaduwen dwalen.
In een niemandsland hier ver vandaan
waar geen leven is of dood.
Maar ze steeds zoekende zijn
naar “De Bron” waar alles eens begon.
Paula Hagenaars
13 juni 2010
ligyrofobie
een stilte die zwijgt
en wijst naar de verste hoogten
die weigeren blauw te kleuren
zoals een kloof een afgrond
geen gezicht heeft
in geen spiegel te vangen
lopen minuten en seconden
elkaar – doordacht zo lijkt het
- voor de voeten, hijgend
een zandloper die naar adem snakt
na een dubbele marathon
geef mij asjeblief de stilte die spreekt
Eric ROSSEEL
12 juni 2010
NAAR VOREN MET DIE BAL
Als ik aan mijn vader terugdenk
dan is voetbal op TV.
Al uren voor een wedstrijd
bereidt hij zich erop voor: zijn stoel
staat klaar, een doos sigaren, asbak,
fles jenever, klein borrelglaasje.
De beste voorbereiding, training,
leidt naar een kampioenschap.
Als ik aan mijn moeder terugdenk
dan ook aan mijn vader en voetbal.
’s Nachts deed ze geen oog meer toe
als hij in zijn dromen weer eens een goal
maakte, als aanvaller bij Goor FC,
op zondagmiddag. Na een breuk van zijn
rechterbeen ging dat niet meer.
Nu kijk ik niet meer naar mijn vader maar
naar mijn man. Glas wijn, op de bank, bij
de TV. Zijn commentaar op de Rode Duivels
doet mij weer denken aan mijn vader:
Naar voren met die bal! Sta daar niet zo te
klungelen op het middenveld! Wat een
gemiste kansen, domkoppen, sufferds zijn ‘t!
Met 1-0 achterstand gaan we zeker verliezen!
Hannie Rouweler
Uit: Nieuwe gedichten (2009)
Het prille begin bleef bij één brief... Waarom? Dat vermeldt de geschiedenis niet.
Jan,
Dit is het prille begin van de Oostduinkerkse brieven. Hier begint een nieuw brievenboek. Nummer vier? En, ja Jan, hier komt mijn vraag alweer uit de bocht, van achter de hoek, niet uit de lucht gevallen, neen, neen, verwacht: “Wanneer verschijnt het eerste brievenboek? Vlaanderen wordt wanhopig, kreunt, ligt op apegapen. Het land heeft zijn medicijn nodig, het al lang aangekondigde wondermiddel, de viagra van de geest, het pompje naar de eeuwigheid, de pacemaker, de make-lover…”
Eerst de Creuse, mijn tweede vaderland, - dit is een dwaas, beetje kinderachtig statement: mijn vader had geen land en ik wil ook geen land, ik hoor bij een volk. Weet je, mijn vriend, dat ik in mijn hart altijd een Volksunieman ben geweest en om den brode een socialist (eigenlijk voor de kers op de taart, de crème fraîche op de beker, voor het zout in de pap, een schelle van de zeuge tussen mijn boterham)? Ginette zegt smalend dat ik een collegepiet ben: bijgelovig, Vlaams, romantisch, zwever, zwerver, nationalist, chauvinist, … Ik weet niet of zij gelijk heeft. ’t Maakt ook niets uit, ik voel mij goed in mijn vel. En ik durf al eens uitschuivers produceren als daar zijn: “Indien de wereld een land van volkeren was gebleven en niet een land van staatkundige grenzen, dan zou de wereldvrede al lang een feit zijn geweest!” Soit, de Creuse dus.
Na Nathalie Baye en de Belgische kasteelheer ontmoette ik onlangs een derde toffe gast: een moderne druïde met ouderwetse gedachten! Ineens stond hij naast mij. Waar kwam hij vandaan? Eerst dacht ik beweging te hebben gezien in het hoge gewas, maar hij kon ook tussen de grote granieten stenen naar boven zijn geklommen. Hij droeg een lang wit kleed en had een grijze, lange, fijne baard die in punt uitliep tot bij de navelstreek.
“Bene qui latuit, bene vixit.”
“Ansi soit-il.”
Hij vertelde in een middeleeuws Frans, doorspekt van Engelse klanken, over zijn missie, zijn hoge leeftijd, over Merlijn, over de 112 profetieën van Saint-Malachie of Armagh (Ierland, 1094-1148). Door de verwoesting van de Keltische kloosters door de Vikings werden de Ieren beroofd van hun spirituele en culturele wortels.
“Ik ben een ovaat.”
Aan de diepe groeven in mijn voorhoofd kon de man merken dat ik niet wist wie of wat een ovaat was.“Ovaten zijn zieners. In de hiërarchie van de druïdenkaste zijn wij belast met de voorspelling.” “Ach zo,” piepte ik. “En jij bent een druïde?”
“Precies.”
Malachie, Jan, is de auteur van de 112 profetieën over de pausen, vanaf Celestijn II (1143-1144) tot Johannes-Paulus II. Hij bezocht Sint-Bernard in Clairvaux in 1139. Schonk Sint-Bernard aan de Tempelorde niet alleen een Regel, maar gaf hij haar ook een aantal geheimen door, waaronder deze 112 profetieën? Het ziet er naar uit. Daardoor hadden de Tempeliers inzicht in het lot van de pausen. Toen Jacques de Molay, Grootmeester van deze Orde, op de brandstapel stond, voorspelde hij de dood van Filips de Schone en van paus Clemens V in hetzelfde jaar van zijn executie. Clemens V stierf aan een ongeneeslijke ziekte, verkrampt door verschrikkelijke pijn (profetie 31 van Malachie of Armagh).
De witte man nodigde mij uit om bij hem te komen zitten op een bank, die de vorm van een altaar had, een soort dolmen. Hij zei dat hij één van de laatste druïden was die als opdracht had de hypocriete kerkelijke leer te demystifiëren en haar te vervangen door de van oudsher zuivere Keltische eredienst.
“De Kerk is een aberratie van de leer van Christus. Zij die dit hardop uitschreeuwen, worden gedoodverfd als ketters. Ben jij bereid het woord van Merlijn te verkondigen?”
Jan, je kent mijn antwoord.
Jan, begin deze week ontmoette ik Francine Van Mieghem, de vrouw van George Grard. Zij kocht in 1994 in Gijverinkhove (de Westhoek) een hoeve aan die ze liet restaureren. Nu staat het complex bekend als “Stichting George Grard”, een soort openluchtmuseum.
We dronken een koffie en Ginette trakteerde Francine op een kir. Gevleid door dit gebaar vertelde ze ons honderduit over de Stichting, over haar man en over haar dochter Chantal.
In 1931 vestigde Grard zich in een vissershuisje te Sint-Idesbald. Hier werd de zogenaamde “School van St.-Idesbald” geboren of de Academie van de Westhoek. Het huis werd een ontmoetingsplaats voor kunstenaars, zoals Caille, Creuz, Dasnoy, Delvaux. In 1947 reisde Grard naar Zuid-Frankrijk, Spanje, Italië, Griekenland en Joegoslavië. In 1954 ontmoette hij Francine Van Mieghem. Ze huwden in 1970. Einde jaren '70 kreeg Grard te kampen met gezondheidsproblemen. Hij overleed te Sint-Idesbald op 26 september 1984.
George Grard wordt algemeen erkend als één van onze grote Belgische beeldhouwers. Hij bleef zijn hele leven trouw aan één thema: de liefde voor het vrouwelijk naakt, zittend, liggend, staand. In de woelige jaren '30, '40, en '50, wanneer de strijd tussen figuratief en abstract heftige discussies uitlokt, blijft hij overtuigd van zijn gelijk. In 1962 schrijft hij: “Ik bekijk dat allemaal van ver. Het leven zelf interesseert me meer. Het is uit het leven dat ik heb geput. Ik voel mij veeleer verwant met de sensualiteit van Renoir.”
In 1957 werkte hij een maand in Congo. Afrika inspireerde hem tot zijn Grote Afrikaanse, een rechtopstaande uitgelengde slanke figuur. Dit beeld is een keerpunt en betekende de overstap naar een nieuw vrouwentype: de uitgelengde gestaltes.
Na zijn dood blijft het vissershuisje door de familie bewoond. Te Gijverinkhove worden echter alle originele gipsen beelden bijeengebracht.
Grard is de uitvinder van de verloren-was-techniek. Op het oorspronkelijke gips maakte hij een mal waarvan hij de verschillende delen met vloeibare was instreek. Daarna zette hij de holle delen van de afgekoelde was aan elkaar. In en rond het beeld bracht hij bakaarde aan. In een oven op hoge temperatuur werd het beeld uitgestookt, zodat de aarde gebakken werd en de was volledig verdampte of wegsmolt. De uitdrukking “verloren was” slaat op het feit dat het wassen beeld letterlijk in rook opging. In de lege tussenruimte die door het uitstoken ontstond, goot hij vloeibaar brons.
Wanneer wij meer dan gewone belangstelling tonen voor een werk van Chantal Grard, mengt een zekere Trenchant zich in het gesprek. Trenchant is de Franssprekende neef die mee de zaak behartigt.
“Le baby? Vingt-quatre mille, monsieur. Il ne reste que deux.”
Voor Chantal Grard vormen levende organismen het uitgangspunt van haar werk. Zij verwijst meervoudig naar ontluiken, groeien, evolueren, het zich richten naar licht en warmte. Op een subtiele en sensuele manier formuleert zij een persoonlijk antwoord op het oeuvre van haar vader. Thema's als vruchtbaarheid en groei, uitzetten en krimpen maar evenzeer de tegenpolen: rotten, afsterven, sterven. Ook begrippen als mannelijk/vrouwelijk, agressiviteit/sensualiteit, dominantie/tederheid spelen mee. Ze werkt in klei, gips, paraffine, was en brons.
“Onderwijsmensen? Ik heb les gegeven, monumentale keramiek, van 1984 tot 1995 aan de Westhoekacademie van Koksijde, maar ik maak ook beelden,” vertelt Francine van Mieghem.
“Dit weet ik, mevrouw.”
“O ja, hoe is uw naam?”
“Deleu.”
“Van Ons Erfdeel?”
“Neen.”
“Schrijft u?”
Ik stel mij voor.
Fancine Van Mieghem ging in de leer bij Pierre Caille voor keramiek en bij Paul Delvaux voor levend model. Beiden werden vrienden voor het leven. Vooral Grard heeft haar talent doen ontbolsteren. Eigenzinnig bouwde zij echter een sculpturale wereld op met heel eigen klemtonen. Haar werk evolueerde tot een spel van ritme binnen uitgelengde volumes, het opbouwen van ritme via de ledematen, wat resulteerde in het uitdunnen en verlengen van de vormen.
“Ik exposeer vanaf 2 juni in Art Gallery De Muelenaere & Lefevere in Oostduinkerke.”
“Wij vertrekken die dag voor een paar maand naar de Creuse. Maar als wij terug zijn, komen wij zeker kijken.”
“Ik woon hier niet hé, ik ben blijven wonen in Koksijde.”
“Stelt u daar ook tentoon?”
“Neen, maar u bent altijd welkom.”
“Dank u, mevrouw.”
Jan, de verhuis gaat vlotter dan ik had gedacht. Bijna elke dag rijden wij naar zee. Iedere keer neem ik plastic boxen en kartonnen dozen mee, met vooral boeken en tijdschriften. Ook de tekeningen, schilderijen en beelden zijn al ter plekke. De schilder-behanger en de elektricien hebben hun ding gedaan. Ginette vond een goede werkvrouw. Bovendien komen de bestelde meubels met regelmaat en volgens afspraak binnen. Ik denk aan het salon, de bibliotheekkast, de boekenrekken, de huishoudtoestellen. Gisteren kocht ik een modelvissersboot, nu nog een modelzeemeeuw en een modellichttoren en de leefkamer ademt Oostduinkerke uit. Ik zou graag nog een reproductie van Delvaux, een beeld van Chantal Grard en een keramiek van Francine Van Mieghem kopen, indien er een budget voor deze uitgaven voorhanden is. Zoals je weet is Netteke mijn minister van financiën. Ja, Jan, maar ik blijf prime minister!
In het Florishof leerden wij Hilaire Florizoone kennen. Hij is de stichter, de motor, de gids van het museum, zijn zoon Jan houdt het restaurant open. Dit museum werd opgericht om het rijke verleden van onze grootouders, hun leefmilieu en oude ambachten te bewaren en harmonieus te integreren. Florishof is het museum van het leven, Jan, waar wij allen iets hebben terug te vinden of te ontdekken. In een uniek oud-Vlaams kader kun je in het pretentieloos maar stijlvol restaurant genieten van typische streekgerechten. 's Namiddags is er ook koffiepauze met specialiteiten uit grootmoeders tijd. Florishof is anders dan vele andere musea. Het is geen opeenstapeling van oud en vermolmd gereedschap, het is niet doods en onpersoonlijk, het leeft! En het leeft omdat wij er niet moeten kijken naar het netjes tentoongestelde meubilair van een oude keuken, maar werkelijk in de keuken binnenstappen. Florishof wil het dorpse volksleven van voor de eeuwwisseling levendig naar voren brengen. Rond de kapel scharen zich de herberg, de winkeltjes, het schooltje, het mode-atelier, het interieur van het oudste in zijn oorspronkelijke staat bewaarde vissershuis van de vissersgemeente Oostduinkerke. Het museum vind je aan de Koksijdesteenweg 24 Oostduinkerke. Ik kreeg van Hilaire, ver boven de 80, een gedicht. Ja, Hilaire is ook een dichter. Door de verhuisfobie die ten huize Deleu heerst - voor mij niet eens een onprettig gevoel -, vind ik het gedicht niet terug. Ik reserveer het voor een tweede Oostduinkerkse brief.
Hoe staan de zaken vandaag, 6 juli, er voor? Beter dan ik had durven verhopen: alles staat bijna op zijn (nieuwe) plaats. Ik schrijf in de slaapkamer, de boeken die ik dicht(er) bij mij wil, staan bijna alle in het juiste rek of bibliotheekkast. Dit betekent dat ik van de ongeveer 1.000 boeken er nu nog 500 over houd, waarvan er een kleine 100 in de garage een nieuw (treurig) leven beginnen. Ook in de schilderijen en de tekeningen heb ik grote kuis gehouden: sommige heb ik Henk cadeau gedaan en andere staan opgestapeld in de gesloten bergruimte. Welke heb ik tentoongesteld? 6 tekeningen van Henk, de kat van Antoon, het zeetje van Mico, een werk van Rogette Jonckhiere en een naakt van Jacobert dat ik opnieuw heb laten inlijsten. Op het buffet prijkt een antieken stenen O.-L.-Vrouwebeeld met druiventros, gekocht bij Exclusive Kuurne. Het komt uit Zuid-Frankrijk, 18de eeuw.
Onze afreis naar de Creuse werd reeds driemaal verdaagd. We hebben het zo naar onze zin hier aan zee dat ik minder enthousiast naar La Vallade vertrek. Zou dit de ware reden zijn of een van de vele? Je moet weten dat boer Warlop niet alle beloften inlost die hij mij heeft gedaan, vooral de verzorging van mijn paard laat te wensen over. Ik heb dan ook besloten het op stal te plaatsen in Beveren-aan-den-IJzer, 20 km hier vandaan. In de maand september haal ik het naar hier. Ik heb immers geen “van” (E) en ook geen ervaring met paardentransport. Bovendien krijg ik het moeilijk met de hebberigheid van mijn vriend Marcel, zijn puur materialisme, zijn berekende vriendelijkheid. Opgelet, Jan, Marcel blijft een vriend en de Creuse een paradijs, maar toch vraagt het project een herbronning en een herschikking, zowel in aanpak als in duur. We zien wel.
Eindterm zit in de pipeline, nu zou ik graag hebben dat je Amélie Laforêt leest en aantekeningen maakt. Ik heb vertrouwen in je literaire kritiek en je bijzonder grote leeservaring. Inmiddels werk ik aan de derde versie van Arsène du Frêne, heer van La Vallade. Het wordt een goede historische roman: historisch correct (op enkele details na), vlot, veel dialoog, visionair, met bekende personages die alweer zullen worden verwezen naar het rijk van de fictie. Och Jan, wat kan schrijven pijnlijk zijn en toch zo boeiend, alsof de wereld aan je voeten ligt, welteverstaan de wereld die de schrijver oproept en waarin hij zich beweegt als een aal, een paling, een reptiel, een roede. Hij grijpt de fictie van zijn figuren aan om te strelen en te geselen, om te juichen en te wenen, om plooien glad te strijken en voluit zijn gedacht te zeggen. Ondertussen werk ik aan een politiek traktaat dat als titel heeft: Het contact met de burger. Hierin wil ik mijn ei kwijt over de politiek, de politici, de militant, de kiezer… Strelend en striemend, relativerend en humoristisch. “Ze mogen niet denken dat ik hun cinema niet doorheb!” Het wordt een lijvig pamflet van een 60-tal bladzijden. Om te publiceren in een tijdschrift. Welk? Weet ik veel. In Mao?
Jan, ik heb genoten van je laatste brief. De dagboekman was terug, even maar, lees ik, want hij komt en gaat. Een drukke gast, een wereldreiziger. In de maand februari was hij te zien in Poperinge, Watou, Gent, Heuvelland, Dranouter, Loker, Kemmel, Wijtschate, Ieper, Harelbeke, Mechelen, Menen, Merendree, Aalter, Roeselare, Zonnegem, Kortrijk, Beveren-Leie, Wielsbeke, Mere, Antwerpen, Duffel, Herzele, Melden, Sint-Amandsberg, Erpe-Mere, Waregem, Machelen-aan-de-Leie, Tielt en Eeklo. Al deze steden en dorpen liggen op de autosnelweg van de stress of aan wegen als bisons futés. Heeft de reiziger nog tijd voor zijn vrouw, zijn kind, voor de familie? Het eiland van stilte, de oase van rust ligt niet zo ver, veeleer dichtbij, thuis, en toch wil hij zich ongedwongen terugtrekken in een ver land. Om wat te doen? Om aan te bellen bij schrijvers, dood of levend, om musea en exposities te bezoeken, om het spoor te volgen van beroemde mannen en vrouwen… Om een depressie te krijgen? Maar neen, mijn vriend beleeft ook veel moois, ogenblikken van verwondering, kinderlijke blijdschap.
Thierry
11 juni 2010
VOORUITBLIK
Vooruitblikken in het verleden,
dagen voor Lichtmis toen ik school
liep in moeders schoot, aan vader
dacht die op wacht zijn oog liet vallen
op een engel zonder lijf en met
haar de brug naar vrijheid overstak,
een bom raakte haar hiel, ik schrik op
als vader in de handen klapt,
ik wil naar hem toe, val halfweg
op de koude keldervloer, niemand
kijkt op, vader is ontroerd, over
de brug hangt mist, rookpluimen
uit de kazematten vertroebelen
het zicht op droom en werkelijkheid,
het huis naast ons ligt in puin, de buur
snikt stil, een slaapbol in de mond.
Thierry Deleu
Heuvels en Rivieren van Catharina Boer:
a-specifieke titel voor steengoede gedichten!
Van Catharina Boer werden gedichten geplaatst in de verzamelbundel (tien dichters) Saturnus boven de Schelde (Demer Uitgeverij, 2008). Toen al werd ik bekoord door haar nostalgische, sensitieve poëzie die stevig wortelt in de traditie van de zeventiger jaren: onregelmatige strofen waarin metrum en eindrijm uit den boze zijn, maar waar plaats is voor alliteraties en middenrijmen.
Ook nu weer in haar recente bundel, Heuvels en Rivieren, valt mij op hoe kort en krachtig zij een bepaald tafereel kan schetsen, eenvoudig van taal en beelden, met veel associaties en metaforen. In deze bundel krijgen de gedichten een vaste(re) vorm. Het is ooit anders geweest:
Haar jeugdjaren liggen in de Bilt/Bilthoven, aan de rand van de Utrechtse Heuvelrug. Deze omgeving heeft haar verbeelding gewekt. Ook de verhalen van haar grootvader, tijdens hun wandelingen, hebben haar geïnspireerd. Haar gevoel van vrijheid, maar ook van heimwee, komt uit die periode.
Sinds van Water en Steen (Opwenteling Eindhoven, 1989) is haar thema het zoeken naar plaatsen van weleer. Zij roept haar jeugd op, het oude dorp, het landschap van toen (verdwijnend door nieuwbouw en asfalt). Herinneringen vervagen: het besef van vergankelijkheid wordt tot uitdrukking gebracht door het vervlietende water. Veel herinnerd leven, dat binnen het heden herleeft. Een vervlechting die zij boeiend in beeld brengt. Zij roept het verleden op om het weer los te laten en te verinnerlijken. Terugblikkend en uitlopend op verstilling.
Ook nu in Heuvels en Rivieren verrast zij mij door haar beelden vol van kleuren en geuren. Zij herschikt wat achterblijft en legt haar woorden uiterst precies, zoals stenen in landschappen.
Dit zijn lang gerijpte en met zorg gecomponeerde gedichten, niet vals sentimenteel, maar doordesemd van heimwee en verlangen. In deze bundel maakt Catharina Boer nog maar eens een balans op van een leven, dat soms mee stroomt met het getij van de tijd en er soms tegenin gaat. Zij doet het vol melancholie, pijn en wijsheid en vooral vol ontroering over schijnbaar voor de hand liggende dingen.
Alle poëzie is een poging tot fixatie van de tijd. Maar in weinig gedichten is het verglijden van het leven zo voelbaar aanwezig als in die van Catharina Boer. Het is ingesleten in haar taal als blutsen in een oude tafel. Haar gedichten lijken opgestuwd door een spanning tussen vergankelijkheid en het juist tegen de stroom ingaan daarvan. In plaats van af te glijden, vernieuwen zich de onderwerpen, bijgeschaafd, herschikt.
Catharina Boer verwoordt op aangrijpende en persoonlijke wijze wat zij zich herinnert, hoe zij zich daarbij voelt en hoe zij deze flitsen uit het verleden verwerkt of een plaats geeft. Pakkend, doorgrond.
Vaak worden zinsdelen weggelaten (opzettelijk verzwegen) wat haar taal gebald maakt, geheimzinnig. Een plastische taal die noot saai wordt. Zij brengt naar boven wat alleen dichters beeldend naar boven kunnen brengen en laat heden en verleden elkaar afwisselen als het ritme van eb en vloed. Zij kijkt als een schilder, zij schildert met poëtische woorden, met nieuwe kleuren, nieuwe associaties.
Haar gedichten vergen geduld, maar wie het opbrengt, wordt uitstekend beloond en meegevoerd in de tijd.
Ik zou Catharina Boer echter onrecht doen indien ik, naast het historische, het poëtische van deze bundel niet zou onderstrepen: de sterke sfeer, de gelatenheid, de geslotenheid, de rake typeringen.
Heuvels en Rivieren zijn niet louter decorelementen of natuurbeschrijvingen of de hoofdspelers in een elegisch verhaal, het zijn veeleer vluchtige gedachten die door de dichter heen dringen, die zich in water spiegelen of het heuvelland betreden. Het zijn geen elegieën, herinneringen en treurigheid om het verlies ervan. Heuvels zijn uitkijkposten en rivieren duiden op het contrast tussen continuïteit en voortgang. Water fascineert haar. In bijna elke bundel. Ook in Heuvels en Rivieren. Rivieren zijn de tijd, zijn beweging.
De kracht van haar poëzie wordt gevormd door de beelden. Haar beelden zijn perceptie. Heden en verleden vermengen zich in de gedichten. Het kan zijn geweest, maar het is er nog, waardoor een nieuwe werkelijkheid ontstaat of waardoor een bestaande werkelijkheid wordt geherdefinieerd.
In haar verbeelding zoekt Catharina Boer de oude tijd weer terug. Zoals het landschap nooit af is, zo is ook haar verbeelding niet eindigend.
Ook in de eerste afdeling “Rood en groen” zijn water en heuvel present, hoewel enkel het gedicht “Heuvelland” het laatste motief vertegenwoordigt. In dit eerste deel komt ook het gedicht “Rood tussen Groen” voor (al gelezen in Saturnus boven de Schelde) dat handelt over het omgaan met het verlies van een kind.
Het openingsgedicht “Hoe” is als een deur op een kier, de deur van een klaslokaal zodat je op het bord een glimp opvangt van de titel van het opstel. Catharina Boer reikt de lezer een bos sleutels aan. De vraag blijft op welke deur welke sleutel past.
Hoe
het tenslotte wijkt
schijnbaar oppervlak,
beeld brekend water.
Dieper in kalme onderstroom
van taal woorden zich wiegen,
houvast zoeken, grond raken.
Het zeedier zich ingraaft,
luistert naar tokkelend
water en wat het vertelt.
(p. 9)
Wat mij toch verbaast, is het feit dat haar nieuwe bundel ook gedichten bevat over locaties in Griekenland, Indonesië en Ierland. “Reiziger door de tijd” noemt de tweede afdeling. Hierin vind ik ook verwijzingen naar poëzie en schilderijen van Rembrandt en van Gogh. Niet dat deze gedichten nieuwe thema’s bespelen: ook in o.a. Kraaien Verjagen schreef zij treffende poëzie bij beelden van Van Gogh. Ook in dit tweede deel zijn de constanten de tijd, de liefde, de vrouw. “Reiziger door de tijd” lijkt mij geconcipieerd om de herinneringen aan haar jeugd te scheiden van de reflecties van latere bezoeken. Ik stel vast - en dit zal haar bedoeling zijn geweest - dat haar jeugdervaringen doorleven in haar leven, het voor een groot deel determineren, ook wanneer zij zich op andere plaatsen, in andere landen, bevindt.
Het gedicht “Vrouw van Lot” bevestigt de innerlijkheid van de dichteres waarin vooral zelfverloochening en heimwee zich schuilhouden. Heimwee is misschien wel de dominante constante in haar poëzie.
Vrouw van Lot
1.
Jij droomde van dat witte paard,
zo’n ridder die jou stelen zou.
Dat deed hij inderdaad, zelfs je naam
verdween, jij spelde de zijne wel,
die je onervaren boven je jonge hoofd
uitstrooide, zo in zijn macht belandde.
Je kreeg zijn dochters,
leefde zijn leven,
vergetend wie jezelf was. Maar
soms, verloren in het bos van tijd,
liet het kind onder je huid
een niet te stuiten heimwee horen.
(p. 31)
Haar poëzie is enerzijds moeilijk om te lezen, om verbanden te leggen (denk aan de verschillende grammaticale tijden, aan het wisselen van persoon), telkens is er sprake van een tegenwoordige, een verleden en een voltooide tijd, bovendien heeft alles met elkaar te maken en anderzijds gebruikt zij eenvoudige taal, geen moeilijke woorden, geen abstracte patronen.
De derde afdeling van haar bundel, “Het gedroomde Huis”, is de terugkeer, of de terugreis naar de plek waar zij verleden, heden en toekomst deelt. “Hier/begon haar reis uit vroeger boeken/beschreven” en de dichter “raapt verloren resten/taal en leest wat is gebleven” (“Terug”, p. 52). “In het huis dat we zijn” (p. 55) sprokkelt en schaaft de dichter herinneringen bijeen waarin ze schuilt (bijna schreef ik: zich koestert). Zij kleurt alles in Egyptisch blauw, “de kleur waaraan wij hechten,/zo krijgt alles glans,/zelfs de weemoed”.
Het gedroomde huis
Je hebt nergens wanden
waartussen gedachten gekluisterd
aan steen van vakken en trappen
of onder een alles omvattend dak,
want in mij ben je grenzeloos wonen
met ruimtelijke vensters, waar licht
je wezen is, wit van tijdloosheid
over weidse rivieren, oude heuvels
rond het kind onder seringen, dat
woorden vindt en lippen vol liefde
in fluisterende zomernachten, want
nooit sluit ik een deur en nooit
kan ik je verlaten. Nooit.
(p. 65)
Het eerste gedicht van Heuvels en Rivieren luidt “Hoe” (zie boven), het laatste gedicht “Het gedroomde huis”. Dit is geen toeval: de cirkel is rond, een vicieuze cirkel bovendien, telkens - of zij nu reist of in zichzelf gekeerd - keert Catharina Boer terug in het uitgangspunt dat zij verlaten heeft: het water, de groentetuinen, vader, haar dochtertje Patricia, het landgoed Houdringhe, het tolhuis, het park, het heuvelland.
Catharina Boer heeft als dichteres (nog) niet de appreciatie gekregen die zij ruim verdient. Zij heeft een nieuwe stem (al werd die niet onmiddellijk gehoord), een verrassende verwoording, eigen taalregels, zij schrijft kortom geslaagde poëzie.
Thierry Deleu
Catharina Boer, Heuvels en Rivieren, gedichten, ISBN 978-1-4457-4518-3, Demer Uitgeverij, 2010, www.lulu.com/content/8257132
10 juni 2010
12 gedichten en 12 afbeeldingen van kunstwerken
Van binnen uit verlicht
Zes dichters tevens plastisch kunstenaar: Mark Meekers, Xtine Mässer, Roger Nupie, Willie Cools, Guy Commerman en Hannie Rouweler.
Samenstellers: Roger Nupie en Hannie Rouweler
Boekprijs: euro 17. Te bestellen via de website, excl. verzendkosten (vanuit Londen).
www.lulu.com/content/8829780
via Demer Uitgeverij:
1 exemplaar (incl. verzendkosten): euro 19
2 exemplaren (incl. verzendkosten): euro 36
Voor overboekingen:
Nederland: (zonder Iban) ING 3424272 t.n.v. J.R.M. Rouweler, Belgie
Belgie: BNP Parisbas Fortis 001-4253999-43 t.n.v. J.R.M. Rouweler, Diepenbeek
BIC GEBABEBB / IBAN BE66 0014 2539 9943
Boeken kunnen vanaf heden naar u verzonden worden, per post.
Met vriendelijke groeten,
Samenstellers:
Roger Nupie en Hannie Rouweler
Demer Uitgeverij
info@demerpress.be
http://www.demerpress.be/
"Aan alle vaders een gelukkige vadertjesdag!" Fernand Florizoone
MIJN VADER
Mijn vader
droeg het zomerfeest,
hij sneed rozen
uit fazanten, mensen en krekels,
boom en korenaar wiegden zijn gedicht,
in het zand schreef hij zijn boek,
nog hoor ik de wind er uit voorlezen:
hij droeg het zomerfeest.
Nu rust hij in de zonomrande wolk
die vaak over zijn boomgaard hangt,
wanneer ik een appel pluk,
is het of hij mij de appel reikt.
(uit 'Lezen in de appelboom' -1976)
Fernand Florizoone
Aan de deelnemende auteurs bloemlezing "Vlassenbroek Poëziedorp" Dendermonde
vzw Symbiose, maatschappelijke zetel te Dendermonde, Spoorwegstraat 69
voorzitter Marc Leboeuf
Dendermonde, 9 juni 2010
Beste,
Zoals gemeld gaat het dubbelproject Vlassenbroek Poëziedorp - Kunstreflectie Dender 2010 op zaterdag 19 juni a.s. van start in het Dendermondse stadhuis, Grote Markt 1, Ros Beiaardzaal (gelijkvloers) - aanvang 19.30 u.
U bent één van de 58 deelnemende dichters die één of meerdere gedichten instuurde en u werd gekozen om in de bloemlezing Vlassenbroek Poëziedorp 2010 te worden opgenomen. Van sommige dichters werd tevens een fragment op vaste plaat opgenomen die gedurende de periode juni - september langs de dijken en in het dorp Vlassenbroek zal worden tentoongesteld.
In een vorig schrijven stelde onze vereniging u ervan in kennis dat een gratis exemplaar van de 105 bladzijden tellende bundel kon worden afgehaald tijdens de vernissage van zaterdag 19 juni. Gezien de hogere kostprijs van deze bundel welke bij Unibook Puurs wordt uitgegeven, kunnen wij echter geen gratis bundels ter beschikking stellen en verzoeken wij u ons zo vlug mogelijk te laten weten of u een bundel wenst aan te kopen tegen de prijs van 10,00 €.
Indien u op desbetreffende voorstelling niet aanwezig kunt zijn om uw bundel(s) af te halen, kan u zelf ook de bloemlezing waarin uw gedicht(en) werden opgenomen, langs het winkelwagentje bestellen. U surft hiervoor naar www.unibook.com en duidt de betreffende bundel aan onder titel: Bloemlezing Vlassenbroek Poëziedorp 2010. Tevens kunt u een fragment bekijken. De bundel wordt u dan door Unibook gratis toegezonden.
Toch houden wij er aan u vriendelijk te verzoeken aanwezig te willen zijn op deze 7de editie van dit grootse tweejaarlijkse poëzieproject waaraan tal van andere kunstvormen worden gekoppeld.
Met vriendelijke groet,
Marc Leboeuf – voorzitter vzw Symbiose
coördinator Kunstreflectie Dender
Patricia De Landtsheer – bestuurslid
coördinator Vlassenbroek Poëziedorp
http://www.patriciadelandtsheer.be/
www.baasrodedigitaal.be/dekleinenotelaar.html
symbiose_vl@yahoo.com
landtsheer@yahoo.com
tel/ 0494/601961 of 052/211180
P.S.
Gelieve uw komst met het aantal personen te bevestigen voor de receptie u aangeboden door de stad Dendermonde.
voorzitter Marc Leboeuf
Dendermonde, 9 juni 2010
Beste,
Zoals gemeld gaat het dubbelproject Vlassenbroek Poëziedorp - Kunstreflectie Dender 2010 op zaterdag 19 juni a.s. van start in het Dendermondse stadhuis, Grote Markt 1, Ros Beiaardzaal (gelijkvloers) - aanvang 19.30 u.
U bent één van de 58 deelnemende dichters die één of meerdere gedichten instuurde en u werd gekozen om in de bloemlezing Vlassenbroek Poëziedorp 2010 te worden opgenomen. Van sommige dichters werd tevens een fragment op vaste plaat opgenomen die gedurende de periode juni - september langs de dijken en in het dorp Vlassenbroek zal worden tentoongesteld.
In een vorig schrijven stelde onze vereniging u ervan in kennis dat een gratis exemplaar van de 105 bladzijden tellende bundel kon worden afgehaald tijdens de vernissage van zaterdag 19 juni. Gezien de hogere kostprijs van deze bundel welke bij Unibook Puurs wordt uitgegeven, kunnen wij echter geen gratis bundels ter beschikking stellen en verzoeken wij u ons zo vlug mogelijk te laten weten of u een bundel wenst aan te kopen tegen de prijs van 10,00 €.
Indien u op desbetreffende voorstelling niet aanwezig kunt zijn om uw bundel(s) af te halen, kan u zelf ook de bloemlezing waarin uw gedicht(en) werden opgenomen, langs het winkelwagentje bestellen. U surft hiervoor naar www.unibook.com en duidt de betreffende bundel aan onder titel: Bloemlezing Vlassenbroek Poëziedorp 2010. Tevens kunt u een fragment bekijken. De bundel wordt u dan door Unibook gratis toegezonden.
Toch houden wij er aan u vriendelijk te verzoeken aanwezig te willen zijn op deze 7de editie van dit grootse tweejaarlijkse poëzieproject waaraan tal van andere kunstvormen worden gekoppeld.
Met vriendelijke groet,
Marc Leboeuf – voorzitter vzw Symbiose
coördinator Kunstreflectie Dender
Patricia De Landtsheer – bestuurslid
coördinator Vlassenbroek Poëziedorp
http://www.patriciadelandtsheer.be/
www.baasrodedigitaal.be/dekleinenotelaar.html
symbiose_vl@yahoo.com
landtsheer@yahoo.com
tel/ 0494/601961 of 052/211180
P.S.
Gelieve uw komst met het aantal personen te bevestigen voor de receptie u aangeboden door de stad Dendermonde.
9 juni 2010
KunstDoel vzw presenteert
in het Vrijzinnig Ontmoetingscentrum (VOC) te Antwerpen:
vrijdag 2 juli:
Onder vuur
een avond met aRtivistische poëzie en optredens
ter ondersteuning van de Liga voor Mensenrechten
aanvang 20 u. - inkom 2€
In het kader van een tentoonstelling over het bedreigde polderdorp Doel lezen of performen diverse dichters en auteurs uit eigen werk. Het thema mensenrechten vormt de rode draad. Op het podium verwachten wij Mark Meekers (DorpsDichterDoel 2007-2009), Peter Holvoet-Hanssen (Stadsdichter Antwerpen 2010-2012), Paul Vincent, Dianne Nuyts, Bert Bevers en Frank De Vos (DorpsDichterDoel 2009-2011).
Toespraak door vertegenwoordiger van de Liga
De muzikale intermezzo’s worden verzorgd door Hans Gooris, dwarsfluit en Lisa Geets, altblokfluit. Frank De Vos zingt Quirilian. Liseuse fabuleuse Dianne Nuyts praat het geheel aan elkaar.
Als apotheose van deze avond: feestelijke onthulling van het aRtivistisch Manifest: met creativiteit treden wij de wereld tegemoet om hem ten goede te veranderen.
Locatie: VOC, Karel Cuypershuis, Lange Leemstraat 57, Antwerpen
Deuren 19u30
8 juni 2010
Foto: Winkeljuffrouw tegenover gehele van hem negotie op achter zijner motorfiets
(Nederlands/Suriname)
Originele titel (in het Engels): Vendor with all of his wares on the back of his motorcycle
Fotograaf: Rhett A. Butler
SUPERMARKT BEZOEK
(Carrefour)
Dat had ik nog nooit voor
zegt de caissière
tegen de klant vóór mij
intussen telt ze maaltijdcheques
een voor een (met snelle vingers):
het bedrag ervan gaat van de prijs
van alle boodschappen af.
Ze kijkt de meneer
meewarig en verontwaardigd aan
dat had ik nog nooit voor.
Hij pakt zijn boodschappen in
en legt de situatie onverstaanbaar uit.
Ze knikt met een gelaten blik
en kijkt mij vervolgens begripvol aan
terwijl ze op de kassabon van meneer
een stempel zet en ook een handtekening.
Hannie Rouweler
41ste Poetry International Festival
11 - 18 juni / Rotterdamse Schouwburg
Het 41e Poetry International Festival plaatst de internationale poëzie van 11 tot en met 18 juni a.s. opnieuw in het middelpunt. Vierentwintig dichters uit de hele wereld – van Afghanistan tot de Verenigde Staten, van Brazilië tot Zuid-Korea, van Soedan tot Rusland – dragen die week hun poëzie voor in de Rotterdamse Schouwburg. Het festival focust op de relatie tussen poëzie en proza en besteedt veel aandacht aan poëzie uit de Verenigde Staten. Het persoonlijke, unieke geluid van de internationale dichters - het hart van het festival - wordt afgewisseld met speciale programma’s over dichters als Wisława Szymborska, Fernando Pessoa, Herman Gorter en Wallace Stevens, of over de invloed van romans op poëzie of poëzie in het Arabische epos Layla en Madjnun, de oosterse Romeo en Julia. Er is poëzietheater, digitale poëzie en een kinderprogramma, er zijn kunstfilms, achtergronden in interviews en debat en nog veel meer.
Entree naar eigen waardering
Het Poetry International Festival kent geen entreeprijs maar een exitprijs. Voor alle festivalprogramma’s geldt: u bepaalt – achteraf – wat u betaalt. Informatie over alle programma’s is ook te vinden op www.poetry.nl. Daar kunt u voor een aantal programma’s ook alvast reserveren.
http://www.poetry.nl/
http://www.poetryinternational.org/
Het 41e Poetry International Festival plaatst de internationale poëzie van 11 tot en met 18 juni a.s. opnieuw in het middelpunt. Vierentwintig dichters uit de hele wereld – van Afghanistan tot de Verenigde Staten, van Brazilië tot Zuid-Korea, van Soedan tot Rusland – dragen die week hun poëzie voor in de Rotterdamse Schouwburg. Het festival focust op de relatie tussen poëzie en proza en besteedt veel aandacht aan poëzie uit de Verenigde Staten. Het persoonlijke, unieke geluid van de internationale dichters - het hart van het festival - wordt afgewisseld met speciale programma’s over dichters als Wisława Szymborska, Fernando Pessoa, Herman Gorter en Wallace Stevens, of over de invloed van romans op poëzie of poëzie in het Arabische epos Layla en Madjnun, de oosterse Romeo en Julia. Er is poëzietheater, digitale poëzie en een kinderprogramma, er zijn kunstfilms, achtergronden in interviews en debat en nog veel meer.
Entree naar eigen waardering
Het Poetry International Festival kent geen entreeprijs maar een exitprijs. Voor alle festivalprogramma’s geldt: u bepaalt – achteraf – wat u betaalt. Informatie over alle programma’s is ook te vinden op www.poetry.nl. Daar kunt u voor een aantal programma’s ook alvast reserveren.
http://www.poetry.nl/
http://www.poetryinternational.org/
KUNSTGALERIJ MENS & NATUUR
MAENHOUTSTRAAT 75A SINT-MARTENS-LATEM
&
Araceli Requena
nodigt U van harte uit op de OPENINGSNAMIDDAG van haar expositie
Romantische pracht van de natuur
zaterdag 12 juni van 14:00 t.e.m 19:00 uur
DE TENTOONSTELLING loopt van 12 JUNI tot 25 JULI 2010
OPENINGSUREN:
donderdag- , vrijdag- , zaterdag- en zondagnamiddag 14:00 – 18:00
en op afspraak ( 0496 80 57 99 - Arnold Eloy - arnold.eloy@skynet.be )
http://www.mens-en-natuur.com/
http://baasrodedigitaal.be/araceli-requena.html
7 juni 2010
NIEUWSBRIEF 3de jg., nr. 10
(is vrij voor publicatie)
DE 50 MEESTER-DICHTERS VAN
DE LAGE LANDEN BIJ DE ZEE
TWEEDE JAARBOEK
Dichter, uit de hemel gevallen meteoriet…
2011
DE 50 MEESTER-DICHTERS VAN DE LAGE LANDEN BIJ DE ZEE BEKEND!
(behalve uitzonderlijke gevallen is deze lijst definitief)
Jan Huyghe, Annemieke Steenbergen (N), Martin Carrette, Peter Motte, Jenny Dejager, Ruud Poppelaars (N), Ina Stabergh, Trijntje Gosker (N), Jozef Vandromme, Marleen De Smet, Herwig Verleyen, Mark Meekers, Thierry Deleu, Hervé J. Casier, Katelijn Vijncke, Egied Steylaerts, Lidy De Brouwer, Cathy Mara, Greta Casier, Gunnar Callebaut, Ferre Denis, Edith Oeyen, Maurits Sterkenburg (N), Leni De Goeyse, Henri Thijs, Paul van Leeuwenkamp (N), Luc C. Martens, Tine Hertmans, Pien Storm van Leeuwen (N), Hedwig Selles (N), Patricia Lasoen, Martin Wings (N), Gwen Deprez, Fernand Florizoone, John Brookhouse (N), Leonie Robroek, Didi De Paris, Peter le Nobel (N), Nathalie Vilain, Astrid Dewancker, Monique Verplancke, Paula Hagenaars (N), Eric Rosseel, Viviane Burssens, Wim de Groot (N), Lieve Devijver, Hilde Boulanger, Gerard Scharn (N), Lieve Desmet, Alexander Konovaloff
Beste Meester-dichter,
Na ”De 33 Meester-koks van België” (met een proefjaar als “Compagnon de la Toque Blanche”) bestaat sinds 2000 analoog “De 50 Meester-dichters van de Lage Landen bij de zee” (met een proefjaar als “solliciterende Meester-dichter”).
Zoals je weet, is het aantal werkende leden “Meester-dichters” vastgelegd op maximum 50 leden. Om tot “Meester-dichter” te kunnen worden benoemd dient er onherroepelijk een periode als “solliciterende Meester-dichter” te worden doorgemaakt. Deze periode omhelst één jaar.
“Razor’s Edge Editions” bracht december 2008 het eerste jaarboek op de markt, Hoe de dichter zich een weg geselt tegen wind, met als ondertitel “De 50 Meester-dichters van de Lage Landen bij de zee”.
Het nieuw jaarboek (met nieuwe gedichten) wordt voor het najaar 2011 in het vooruitzicht gesteld!
Slechts bij overlijden, ontslag of klacht wordt een Meester-dichter vervangen. Een wachtlijst wordt bijgehouden.
De geselecteerde dichters laten de voorzitter (thierry.deleu@skynet.be) via mail of brief weten dat zij akkoord gaan met hieronder genoemde modaliteiten en praktische afspraken.
1. De Meester-dichters doen afstand van hun auteursrecht voor het geselecteerde gedicht. Deze overeenkomst geldt enkel voor het jaarboek en dit gedicht. Het geselecteerde gedicht kan overal elders worden gepubliceerd waarbij de dichter zijn auteursrecht behoudt.
2. Daar hij/zij vrijwillig zijn/haar (nieuw) gedicht ter selectie opstuurt, ziet hij/zij ook af van welk honorarium ook en van zijn/haar auteursrecht.
3. De “Meester-dichter” verplicht er zich toe ook van het tweede jaarboek drie exemplaren aan te kopen tegen promotieprijs. Dat engagement wordt per e-mail of brief bevestigd.
4.Praktische afspraken:
- Meester-dichters die hun titel om welke reden ook niet meer willen verzilveren, delen dit asap mee.
- Zij die weet hebben van het overlijden van een Meester-dichter brengen asap de organisatie op de hoogte.
- Indien bezwaar wordt aangetekend tegen de upgrading van een dichter(es) tot meester-dichter wordt (worden) de klacht(en) in de schoot van het selectiecomité besproken en de opneming uitgesteld en/of geweigerd. Deze procedure is niet publiekelijk om het genootschap als geheel niet te schaden.
- Op de wachtlijst staan op dit eigenste moment (in volgorde datum verzoek) een tiental dichters. De volgorde is echter niet het enige criterium voor selectie: kwaliteit primeert!
1. Roswitha De Graaf (N)
2. Corry van Emmerik-Koenekoop (N)
3. Frans Mink (N)
4. Geertruud Otten (N)
5. Liliane Melis
6. Maria Seselle
7. Ghislaine Gilissen
8. Dries Dehollander
De dichters op de wachtlijst kunnen hun kandidatuur intrekken via mail.
Met dichterlijke groeten,
Thierry Deleu,
voorzitter
thierry.deleu@skynet.be
http://www.geletterdemens.blogspot.com/
Zandzeggelaan 18 - BE 8670 Oostduinkerke
5 juni 2010
Vriendschap
Als vriend lief is zonder
vleugels, zeg mij dan wat liefde
is: een vlucht regenwulpen?
of een vliegtuig dromen?
Jij en ik één ziel twee
lichamen: hoe stijgen wij
dan ten hemel? rouwig om
halve ziel? Bijen halen
honing uit bloemen: halen
wij, mijn vriend, dan wijsheid uit
vriendschap? vreugde? euforie?
Mijn vriend, wie zegt dat wij
niet liegen: wie sterft dan
aan zijn eerste leugen?
wie aan zijn eerste waarheid?
Wij zijn geen vriend van alle
mensen. Ik hou van jou
omdat ik je ken weet wat
je wilt onthoud wat je zegt,
ook wanneer je zwijgt.
Joris Dewolf
"Schoon volk in de hemel" - essay
cover in ontwerp Peter Deleu
Vermoedelijk in 2012 zal Razor's Edge Editions het boek op de markt brengen. Deleu is bovendien nog altijd de kopij aan het aanvullen, wijzigen en schrappen.
Hieronder vind je zijn Lectori salutem (één van de drie inleidingen tot het werk).
*************************************************************
Lectori salutem!
Vooraleer je met het essay begint, wil ik je toch even zeggen hoe ik mij gevleid voel door de aandacht die je voor mijn werk toont. Ik heb geprobeerd mijn boodschap helder te verwoorden, maar soms zal de materie toch enige inspanning vereisen. Tegen deze inspanningsverplichting staat echter het inzicht in wat ons bindt met het voor ons nog Onbekende, wat ons bindt met elkaar en met het leven om ons heen. Ik heb niet de intentie je te betuttelen of te bekeren, helemaal niet, ik wil alleen wat helderheid brengen in onze gedachten en verlangens.
Ik heb mij afgevraagd wat de waarde is van uitspraken als “God bestaat” en “De ziel leeft voort na de dood”. Beschrijven ze feiten? En zo ja, hoe kan ik weten of ze waar zijn?
Voor sommige gelovigen zijn religieuze overtuigingen zo vanzelfsprekend dat ze niet bewezen hoeven te worden. Omgekeerd kunnen verstokte atheïsten zich niet voorstellen dat een weldenkend mens kan geloven in een Opperwezen of een leven na de dood.
De vraag stellen welke positie de juiste is, of hoe beide zich tot elkaar verhouden, is het studieonderwerp van dit essay.
Vroeg werd ik geconfronteerd met het verschil tussen feiten en waarden. Religieuze uitspraken zijn geen beschrijvingen van, maar voorschriften voor. Ze drukken geen feiten uit, maar waarden. Wetenschap heeft betrekking op feiten.
De thematiek van rede en religie kent vele dimensies. Geen daarvan is fundamenteler of centraler. Het moet mij van het hart dat het onjuist is te denken dat religieuze normen en waarden helemaal irrationeel of boven discussie verheven zijn.
Mijn stelling is: “Ooit zal blijken dat het moderne wetenschappelijke denken en de oude, authentieke, spirituele tradities van de mensheid hand in hand gaan.” Bij mij is dit aanvoelen al jaren aanwezig. Vroeger zaten we opgesloten in ons denken, onze ratio. We waren fanatiek in religie en wetenschap. Fanatisme betekent: dit is de waarheid, er zijn er geen andere. Maar elk wereldbeeld is relatief, de absolute waarheid bestaat niet. De schijnbare tegenstellingen zoals religie en wetenschap zullen naar elkaar toe groeien met wederzijds respect. Omdat ik weet dat sommigen dit als bullshit zullen verwerpen, heb ik met dit essay een poging willen doen om deze “ongelovigen” tot inkeer te brengen.
Lange tijd waren er tussen wetenschap en geloof helemaal geen problemen. Het bestuderen van de natuur en haar wetten was zelfs verbonden met een religieuze verwondering. Toch kwamen geloof en wetenschap met elkaar in botsing. De inquisitie vervolgde astronoom Galilei voor zijn stelling dat de aarde rond de zon draait. Het hevigst was de Kerk gekant tegen de wetenschappers in de 19de eeuw, toen het leek alsof de wetenschappelijke vooruitgang de Bijbel en bijgevolg de goddelijke openbaring in diskrediet zou brengen. In de 20ste eeuw had de Kerk ineens geen moeite meer met de evolutietheorie en vond dat deze geen afbreuk deed aan het scheppingsgeloof. Geloof en wetenschap bleken twee gescheiden werelden te worden. Vraag blijft echter of wetenschap en godsdienst het best onafhankelijk van elkaar blijven bestaan?
Sinds de jaren ’60 werden pogingen ondernomen om de relatie tussen geloof en wetenschap te herijken. Vele wetenschappers aarzelen niet om het woord “mysterie” te gebruiken. Mijn stelling is dat ook een gelovige op zoek mag gaan naar kennis, de Kerk mag dit niet verbieden!
Ik ga er van uit dat het niet louter een kwestie is van wetenschap versus geloof, maar van wetenschap versus alle vormen van bijgeloof.
Geloof en wetenschap zijn niet a priori verschillende disciplines, die elk op hun eigen terrein moeten blijven. De wetenschap mag zich niet laten beperken. De wetenschap kan wel iets over God zeggen.
Wat is Waarheid? Dit is niet alleen het tegendeel van de leugen. Vooral de Waarheid als het tegendeel van de twijfel boeit mij (op). Wat is dat, die waarheid - die zekerheid? Waar kun je die vinden? In het dagelijkse leven? In de wetenschap? In de politiek? Of nergens? Echt aan alles twijfelen is echter niet leefbaar. Willen we misschien nieuwe waarheden, nieuwe zekerheden?
Kun je over waarheid in de wetenschappen spreken? Sommige wetenschapsfilosofen zeggen dat wetenschappelijke theorieën gelden zolang ze niet worden weerlegd, zonder dat ze per se de waarheid verkondigen. In plaats van revoluties zien we vandaag meer een geschiedenis van continue vooruitgang. De wetenschap lijkt zich steeds bij te schaven en een zelfregulerend systeem te zijn.
Ik ben geen wetenschapper en ik wil de wetenschap niet voor het hoofd stoten. Hoe ik mezelf zou omschrijven? Een tevreden mens die zoekt om het zoeken zelf, niet om iets te bereiken, want alles is al. Ik hecht veel belang aan het spirituele aspect van het leven. Ik geloof niet in de maakbaarheid van de wereld. Die gedachte is artificieel, onvolledig en eenzijdig. Er is een Al en er is een Entiteit, maar zelf ben ik niet zo belangrijk. Er is niet eens een ik of een zelf, maar enkel een iets dat ik zelf wil zijn. Wat het schijnbare ik doet, is niet van het Heel-al los te koppelen.
Zo geloof ik niet in het toeval, want alles heeft een voorgeschiedenis en alles is onvermijdelijk met elkaar verbonden. Er is dus niet iemand en er is geen vrije wil. Op zijn hoogst kun je spreken van een dans van neutronen in de hersenen die ons doet geloven dat er iemand is. In de realiteit is echter niets anders dan Alles, de Eenheid, het Heelal. Of zoiets. Het laat zich niet gemakkelijk in woorden vangen. Alles vloeit uit alles voort, in een eeuwig streven naar “kosmisch evenwicht”.
Lees het essay met aandacht, houd af en toe op om even na te denken, te ordenen, bespreek wat je las met je partner, met de mensen om je heen, op het werk en in je vereniging. Dit is volgens mij één van de hefbomen naar de nieuwe tijd.
Denk erom, dat je elk hoofdstuk afzonderlijk kunt lezen. De structuur van het boek is hier op ingesteld.
Om de loop van het boek niet te onderbreken, heb ik in de tekst geen bronvermeldingen geplaatst. Achter in het boek staat een uitgebreide literatuurlijst. Materiaal dat niet verkregen is uit eigen onderzoek, heb ik ontleend aan vakliteratuur en periodieken. Verder heb ik talrijke artikels van binnen- en buitenlandse auteurs geraadpleegd. Het zou unfair zijn dit essay te publiceren zonder te verwezen naar de waardevolle ruggensteun van al deze bronnen. Ik heb er met genoegen in gegrasduind en er dankbaar uit “geplunderd”.
Het is evident dat ik niet alle “overtuigingen” en visies die ik in mijn boek beschrijf en becommentarieer, ook deel. Zoals ieder mens met gezond verstand vind ik in haast elke filosofie/theorie/overtuiging “aanvaardbare argumenten” die mij doen nadenken en waarmee ik kan leven. Het is niet mijn bedoeling te bewijzen welke erudiete en dwarsliggende mens ik ben. Neen, ik wil gewoon een ernstige poging ondernemen om een verhelderend overzicht te geven van al wat leeft bij denkende, gevoelige en dromende mensen. Natuurlijk profiteer ik van deze opportuniteit om mijn eigen kleine waarheid te verkondigen.
Of ik hierin ben geslaagd, is een open vraag. Ik kan je zeggen, lezer, dat ik de opdracht die ik mezelf heb opgelegd, flink heb onderschat. Toch beschouw ik dit essay als mijn geestelijk testament. Indien het boek en de ideeën erin beschreven en (soms) bewerkt, tot nadenken stemmen en instemmende en kritische reacties opwekken, dan ben ik een tevreden mens.
De auteur
70 jaar geleden: februari 1940
1 februari 1940
Militair-Europa-Oostfront-Scandinavië
- Sovjet troepen openen het offensief op de Karelische landengte.
Politiek
- Kyosti Kollio (voorzitter Finse parlement) zegt dat zijn land bereid is tot een vredesverdrag met de Sovjetunie.
2 februari 1940
Militair-Azië
- Japanse troepen bezetten Pinjang in de provincie Gwangxi (China).
3 februari 1940
Militair-Europa-Westfront
- De Duitse Luftwaffe bombardeert de Britse kust tussen Tyne en Norfolk en brengt daar 14 schepen tot zinken.
4 februari 1940
Militair-Azië
- Japanse bombardementen brengen veel schade toe aan het treinverkeer tussen Haiphong en Koenming (China).
Politiek
- De Balkan-Entente wenst neutraal te blijven.
5 februari 1940
Militair-Europa-Oostfront-Scandinavië
- Het geallieerde opperbevel besluit 3 à 4 divisies naar Noorwegen te sturen, Finland te helpen en de Zweedse ertsmijnen rondom Gällivare te bezetten.
6 februari 1940
Politiek
- De Nederlandse regering maakt plannen voor de bouw van 3 slagkruisers en de modernisering van de marine haven Surabaja te Java (Indonesië) bekend.
- De Nederlandse opperbevelhebber Reijnders krijgt eervol ontslag en wordt opgevolgd door generaal H.G. Winkelman.
8 februari 1940
Militair-Europa-Oostfront-Scandinavië
- Sovjetbronnen melden de verovering van diverse forten in de Finse Mannerheimlinie.
11 februari 1940
Geboorte van onze eindredacteur
12 februari 1940
Holocaust
- De eerste deportaties van Joden uit Szczecin (Polen) naar Lublin vinden plaats.
Militair-Europa-Middellandsezee
- De eerste Australische troepen arriveren in Suez (Egypte).
Politiek
- Duitsland en de Sovjetunie tekenen een economisch verdrag.
14 februari 1940
Militair-Maritiem
- De Britse koopvaardijvloot in de Noordzee wordt bewapend.
15 februari 1940
Militair-Maritiem
- De Duitse Kriegsmarine maakt bekend dat zij Britse koopvaardijschepen als oorlogsschepen zal beschouwen.
- De Britse regering biedt aan elk neutraal schip te konvooieren ongeacht de bestemming.
16 februari 1940
Militair-Maritiem
- Het Duitse bevoorradingsschip Altmark wordt door de Britse torpedobootjager Cossack in de Jösenfjord in Noorwegen geënterd, waarbij ruim 300 Britse krijgsgevangenen worden bevrijd.
17 februari 1940
Militair-Azië
- China meldt een verpletterende nederlaag van Japanse troepen nabij Nanning.
Politiek
- De Zweedse regering weigert militaire steun te geven aan Finland.
18 februari 1940
Militair-Azië
- Chinese autoriteiten melden dat Japanse troepen zijn geland op het schiereiland Leidzjow (China).
23 februari 1940
Militair-Maritiem
- De geallieerden stellen een blokkade in van de Noordelijke IJszee om te voorkomen dat Duitsland hoogwaardige ertsen importeert.
24 februari 1940
Militair-Europa-Westfront
- Het definitieve plan voor de operatie Fall Gelb is gereed.
25 februari 1940
Politiek
- Op een conferentie in Kopenhagen verklaren de Scandinavische landen zich neutraal in het Fins-Sovjet conflict.
26 februari 1940
Politiek
- De Amerikaanse neutraliteitscommisie legt sterke beperkingen op aan schepen van oorlogvoerende landen binnen de terrotoriale wateren van Amerika.
27 februari 1940
Militair-Europa-Oostfront-Scandinavië
- Moskou meldt de eerste Sovjet overwinning sinds Kerstmis aan het front in Noord-Finland bij Petsjenga.
28 februari 1940
Militair-Europa-Oostfront-Scandinavië
- Sovjettroepen zijn Viipuri (Finland) tot op 10 km genaderd.
Politiek
- De Sovjetunie geeft Finland 48 uur om op de vredesvoorstellen in te gaan.
29 februari 1940
Politiek
- De Franse regering revalueert de goudvoorraad om de oorlog te kunnen betalen
Militair-Europa-Oostfront-Scandinavië
- Sovjet troepen openen het offensief op de Karelische landengte.
Politiek
- Kyosti Kollio (voorzitter Finse parlement) zegt dat zijn land bereid is tot een vredesverdrag met de Sovjetunie.
2 februari 1940
Militair-Azië
- Japanse troepen bezetten Pinjang in de provincie Gwangxi (China).
3 februari 1940
Militair-Europa-Westfront
- De Duitse Luftwaffe bombardeert de Britse kust tussen Tyne en Norfolk en brengt daar 14 schepen tot zinken.
4 februari 1940
Militair-Azië
- Japanse bombardementen brengen veel schade toe aan het treinverkeer tussen Haiphong en Koenming (China).
Politiek
- De Balkan-Entente wenst neutraal te blijven.
5 februari 1940
Militair-Europa-Oostfront-Scandinavië
- Het geallieerde opperbevel besluit 3 à 4 divisies naar Noorwegen te sturen, Finland te helpen en de Zweedse ertsmijnen rondom Gällivare te bezetten.
6 februari 1940
Politiek
- De Nederlandse regering maakt plannen voor de bouw van 3 slagkruisers en de modernisering van de marine haven Surabaja te Java (Indonesië) bekend.
- De Nederlandse opperbevelhebber Reijnders krijgt eervol ontslag en wordt opgevolgd door generaal H.G. Winkelman.
8 februari 1940
Militair-Europa-Oostfront-Scandinavië
- Sovjetbronnen melden de verovering van diverse forten in de Finse Mannerheimlinie.
11 februari 1940
Geboorte van onze eindredacteur
12 februari 1940
Holocaust
- De eerste deportaties van Joden uit Szczecin (Polen) naar Lublin vinden plaats.
Militair-Europa-Middellandsezee
- De eerste Australische troepen arriveren in Suez (Egypte).
Politiek
- Duitsland en de Sovjetunie tekenen een economisch verdrag.
14 februari 1940
Militair-Maritiem
- De Britse koopvaardijvloot in de Noordzee wordt bewapend.
15 februari 1940
Militair-Maritiem
- De Duitse Kriegsmarine maakt bekend dat zij Britse koopvaardijschepen als oorlogsschepen zal beschouwen.
- De Britse regering biedt aan elk neutraal schip te konvooieren ongeacht de bestemming.
16 februari 1940
Militair-Maritiem
- Het Duitse bevoorradingsschip Altmark wordt door de Britse torpedobootjager Cossack in de Jösenfjord in Noorwegen geënterd, waarbij ruim 300 Britse krijgsgevangenen worden bevrijd.
17 februari 1940
Militair-Azië
- China meldt een verpletterende nederlaag van Japanse troepen nabij Nanning.
Politiek
- De Zweedse regering weigert militaire steun te geven aan Finland.
18 februari 1940
Militair-Azië
- Chinese autoriteiten melden dat Japanse troepen zijn geland op het schiereiland Leidzjow (China).
23 februari 1940
Militair-Maritiem
- De geallieerden stellen een blokkade in van de Noordelijke IJszee om te voorkomen dat Duitsland hoogwaardige ertsen importeert.
24 februari 1940
Militair-Europa-Westfront
- Het definitieve plan voor de operatie Fall Gelb is gereed.
25 februari 1940
Politiek
- Op een conferentie in Kopenhagen verklaren de Scandinavische landen zich neutraal in het Fins-Sovjet conflict.
26 februari 1940
Politiek
- De Amerikaanse neutraliteitscommisie legt sterke beperkingen op aan schepen van oorlogvoerende landen binnen de terrotoriale wateren van Amerika.
27 februari 1940
Militair-Europa-Oostfront-Scandinavië
- Moskou meldt de eerste Sovjet overwinning sinds Kerstmis aan het front in Noord-Finland bij Petsjenga.
28 februari 1940
Militair-Europa-Oostfront-Scandinavië
- Sovjettroepen zijn Viipuri (Finland) tot op 10 km genaderd.
Politiek
- De Sovjetunie geeft Finland 48 uur om op de vredesvoorstellen in te gaan.
29 februari 1940
Politiek
- De Franse regering revalueert de goudvoorraad om de oorlog te kunnen betalen
4 juni 2010
24 gedichten van Thierry Deleu voor Greetje en Eddy van "Le Moulin du Gué" in Cressy-sur-Somme, een heerlijk vakantieoord in het zuiden van de Bourgogne
Onderweg Cressy-sur-Somme aan Joris
van Severen denken doodzonde aanslag
tegen de natuur de gastvrijheid van het
land en zijn bewoners ik hervat mij en
kijk met grote ogen links en rechts hoe
glooiend de weg ineens schromig beheuveld
de natuur zich blootgeeft de zon heeft haar
entree gemaakt schuchter nog om ons niet
te verrassen mijn vrouw schikt zich op voor
de ontmoeting met de gelukzaligheid
tot wanneer als uit een onooglijk groot zwart gat
een grote vogel zijn mest over de
voorruit achterlaat het mestplan werkt niet
wij lachen naar elkaar de wissers slaan
hopeloos om zich heen onze bestemming
heeft een extra dimensie we rijden naar
een stek waar Tom “onze Tom” wordt genoemd
vreemd gevoel van thuiskomen in een vreemd huis.
2
In Bourgondië is het perfect mogelijk
zegt zij dat je het leven aan de lichte
kant bekijkt ook al is de dood nabij geweest
de angst bedwongen met een kracht die niet
des mensen is en opnieuw dwalen mijn
gedachten af naar Karel de Stoute die
ik voor vader had gewenst in mijn strijd
tegen het gezag van grote mensen met
veel wetenschap en zo weinig geloof in
het mysterie van de natuur ik noem het
liever de kosmos het heelal het “hele Al”
dat mij niet langer bang maakt maar hoop geeft
op eeuwigheid in leven eeuwigheid in dood.
3
Aan de kleine Somme die klotsend
ander deuntje zingt dan Grote Zus
met wie het nooit vereend zal worden
staan drie vissers kaarsrecht in hun hand
pers en vislijn dobberend voor zich uit
zij spreken Vlaams des Hollandais zegt een
ingezetene vanuit zijn wagen
het onderscheid niet duidelijk
ik doe geen moeite meer om hun fout
in kaart te brengen verderop merk ik
de gastvrouw van Le Moulin donkere
blik werpen op het licht dat bovenop
de heuvels ligt het wordt goed vandaag
prevelt zij hardop wij lopen in
haar richting zij wacht lacht haar gave
tanden bloot in haar ogen twinkeling
van een boodschapper met goed nieuws.
4
Cressy-sur-Somme apegapend aan
de horizon wij rijden erheen
sightseeing de huizen geteld de kerk
gemonsterd geen luis op straat alleen de
curé heeft zijn schapen geteld en zit
vastgenageld op de bank voor de
pastorij hij wenkt ons Belgen zijn hier
welkom sinds Tom de klokken luidt
hij hangt in het gemeentehuis naast Sarko
en Carla die sluiks hem monstert de pastoor
nodigt ons uit in de sacristie voor
het voorgebed dat hier in Cressy zelden
weerklank vindt mijn vrouw en ik beloven
elkaar eeuwige trouw als wij de kerk
uitgaan regent het pijpenstelen en
springt zijn hondje tegen ons op.
5
In haar donkere ogen opglanzend
antraciet lees ik verbetenheid ook
twijfel drive minutieus aftasten
van mogelijkheden haar glimlach
houdt zij niet altijd vast soms glijdt die
een wijle weg in het ijle van een
oogopslag wij kennen haar verleden
haar strijd overwinning betekent
geen eeuwige roem einde van zorgen
wie wil nu anoniem zijn leven leven
zeker Greet niet die zo flamboyant zich
kan opvleien aan mensen om haar heen
en ja ik weet het al speelt zij haar deel
wie een hoge prijs heeft betaald mag
kwaliteit verwachten woorden waarmee
zij wikt afweegt haar nieuwe gasten
6
Niets is mij te min de kleine ruimte niet
van kamer op ooievaar die zich reiger
waant en onbeweeglijk de stroming afkijkt
naar visjes met de kleur van zilverpapier
zalig vertoeven aan het water dat zich
riviertje noemt veeleer dartele beek
die begin en einde verhult voor al te
nieuwsgierige blikken ik vind het leuk
horen hoe takken met het water spreken
een muzikaal taaltje met beperkte
notenbalk op de bank zitten wij uren
turen naar iets dat niet is nooit komen zal.
7
Na twee volle dagen bezinnen
woorden aftasten aan accent en
lettergrepen het gewicht ervaren
als duizend pluimpjes beslissen wij
op jacht te gaan spanning te zoeken
ver weg van het saaie ritme van
het leven nietsdoen slaafje zijn van
het lot gelaten de volgende
stap afwachten in de pas lopen
ik heb er een hekel ik wil actie
om nostalgie een neus te zetten
we lopen de gouden helling op
de boeren maken de ranken op
om goodwill van de zon af te
smeken schoonheid wenkt achter elke
bocht elke heuvel om elke hoek.
8
We zeggen vaker we komen terug
als de jonge wingerd meisje wordt
druivelaar druif ons verleidt tot
openbloeien één met de natuur
geen rang of overwicht alle en allen
gelijk in het aanschijn van de Meester
nooit hield Hij zich ledig met leugen
ook niet als de leugen Hem opsloot
in kerken kerkers Hij bleef zwijgen
toen ze vroegen te zeggen wat zij
hadden voorgezegd opgesteld in
wetten zo zou ik willen dat de
wijngaard zich in rechte lijnen ontpopt
tot moeder voor duizend monden.
9
De boer is trots op zijn koeien en de
druiven op zijn wijnstokken hij schenkt
ons een glaasje uit wij kopen een kistje
van zes wit dit overkomt hem niet
elke dag want hij fluit op zijn tien vingers
een lied van toen - toen hij op het kanaal
voer ik die dacht dat hij het hoogste
had bereikt fluit de heimwee uit zijn lijf
een traan biggelt over zijn linkerwang
de zang verstilt wij drinken een tweede glas
een derde de tongen komen los
de geest van verbroedering palmt ons in
wanneer de avond valt lichten de koeien
op als vallende sterren die in de
de koelte van de wei bekomen van hun
vrije val in Le Moulin du Gué
drinken wij door tot middernacht.
10
Aan de voet van het dorp Solutré ligt
Roche de Solutré klimgeschoeid trekken
wij de berg op over smalle paden
tussen trosjes mensen die soms
samentroepen foto’s schieten de weg versperren
een schietgebedje zeggen een
opgeschoten tiener wrikkelt met
een schepje aardklootjes los op zoek
naar restjes been van paarden uit de
prehistorie mama ziet er geen
been in en moedigt hem aan ineens
denk ik mij Mitterand recht mijn rug
kijk nors voor mij uit zweet tussen neus
en mond speur naar het punt van rendez-vous
daar boven trek ik met mijn bâton
de luxe een denkbeeldige grens tussen
spel en overspel tussen privé en
werk tussen Staat en daad de weg terug
bevestigt de weg erheen maal x.
11
Ik kan mijn ogen niet van haar afhouden
een zalig gevoel in de late herfst van
je leven de warmte voelen die gekke koeien
uitblazen als zij zichzelf in toom willen
houden haar ogen zijn ooit lang anders
geweest vraagtekens littekens van een
onverwacht gebeuren zij glimlacht haar mond
kerst zich naar mij toe ik zoen haar onze kus
houdt een ogenblik de lippen stijf zij is
de liefde van mijn leven als ik de rug van
haar hand streel komt het verleden zo dichtbij
dat ik de ogen knipper niets ben ik
vergeten niets is mij toen ontgaan ik weet
nog elk verdriet ik voel nog elke vreugde
elke weerstand reikende hand op één hand
te tellen ik zie mijn vrouw liever dan mezelf
vreemd gevoel mix van adoratie
dankbaarheid tussen deze twee liggen
alle nuances van liefhebben spijtig
ook het voorspel van hevige doodstrijd.
12
In Paray naar de basiliek geweest
erna gaan tafelen in Hotel de la
Basilique dichtbij ik zou de
volgende keer onmiddellijk kiezen
voor gastronomie kiezen is altijd
verliezen ik weet het maar het kerkje
in Berzé-la-Ville heeft mij meer beroerd
het fresco boven het altaar van een
strenge Christus die met beschuldigende
vinger op mij neerkeek ik was er kapot
van gelukkig dat ik vlug relativeer de
dingen van weleer de verhalen van
toen de dieren nog spraken de kansel
de donder preekte de zonde de erfzonde
de basiliek is mooi maar ik mis de spirit
de drive de hand die mij verleidt.
13
Leven als Bourgondiërs en het land
voorbijrijden op jacht naar de zon
van het zuiden hoor jij ook tot deze
groep? leven als een Bourgondiër
is geld noch moeite sparen om
Chablis Pouilly Côte de Nuits Nuits
St.-Georges te proeven het Hospice
de Beaune te bezoeken resten van
de prehistorie aan de rots van
Solutré indien je aan dit alles
geen aandacht besteedt wat blijft er
over van je bewering dat je leeft als
een Bourgondiër? zeg mij waarom
ben je hier nog niet geweest? omdat
je niet van kunst houdt de Westerse cultuur
van naam kent kloosters links laat
liggen schietgebedjes zegt kaarsjes
brandt om gunsten af te smeken
leven als een Bourgondiër is meer
dan in je bloot gat de zon aanroepen.
14
Eerste gesprek bij het ontbijt met
Greet en Eddy van Le Moulin du Gué
een evenwichtsoefening aftasten
van de grenzen domeinen bepalen
die elkaar overlappen blijkt niet
moeilijk open gastvrije mensen
ik monopoliseer de gesprekken
ogen van mijn vrouw spreken boekdelen
stop it pas nu wordt het een verhaal
dat perspectieven opent de gastvrouw
jong getekend moedig toekomstgericht
dynamisch de gastheer een manusje-
van-alles joviaal sportievelingen
met veel onverwacht talent niet opgeleid
voor zaal en keuken beiden met een
ijzeren wil om het goed beter best
te doen toch op een dag zullen zij weer
uitvliegen op naar nieuw leven nieuwe
uitdagingen nieuwe mensen nieuwe
avonturen het zit in de genen.
15
Ik vraag mij af wat heb ik met Tom
ik ben geen fanaat geen idolaat niet
sportief een hart voor wielersport ja
daar houdt het op vrienden kijken
verrast meewarig wat heeft Boonen
met jou gemeen de wil om de beste
te zijn? wie weet? liefdesperikelen
van Tom en Lore? Maakt niets uit
toch ben ik verrast te horen dat
Greet een boek wil schrijven over ziek zijn
ermee omgaan misschien is dat wat ons
bindt twee handen maken licht werk.
16
Rijden door wijnvelden de smaak van
druiven op je lippen je
smaakpupillen werpen zich op
als infonauten alles is
zo onwezenlijk echt dat je
gaat dromen van het paradijs
in Bourgondië rij je uren
over wijnbergen memoriseer
je rijen etiketten van
de beste wijnen en wanneer
de boer jou verwelkomt reik je
hem de hand voelt hij hoe klam
proeven is een zaligheid
even walsen zien hoe de wijn
traant langs de kelk kijken ruiken
proeven met de ogen dicht
de boer glimlacht gerust in het
oordeel kistjes worden omzichtig
in de koffer gelegd nog een
laatste glas op de terugreis.
17
Reizen om te leren reizen om
te ontsnappen aan de sleur te
zonnen lekker bruin kleurtje clichés
reizen om te eten te drinken
omdat de buren op reis gaan
en de collega’s op het werk om
je relatie te redden clichés
reizen om geen outlaw te zijn
reizen om mensen te ontmoeten
dingen te ontdekken zovele
daarommetjes om in reizen te
investeren waarom ik reis
uit liefde voor mijn vrouw die van
reizen haar hobby heeft gemaakt
samen uit samen thuis ons devies
reizen om onze liefde een boost
te geven om verliefdheid een
nieuwe kans te bieden en wat
ons telkenmale opvalt na
elke reis zien wij elkaar liever.
18
In Saint-Point aanzitten aan
de tafel van Lamartine
het klokje van de huiskapel
slaat het uur der verbeelding.
La Velouze schikt zich op
Valentine dirigeert koket
de voorbereiding op de jacht
de hoorns blazen de aanzet
de honden draaien rond hun staart
de paarden op één lijn gezet.
Madame de Noblet d'Anglure
zet de bruidsmeisjes in
zij maken jacht op jagers
laten hen lopen in het wild
met afgestreken broeken.
Tot groot jolijt van Lamartine.
19
In Lavaudieu kocht ik
een snoer van honderd kralen
dat je hals bij elke adem
honderdmaal mijn liefde voelt.
Mijn liefde wijzer dan verstand,
jij bent in elk woord in elk ding
overal een nieuwe kwelling
dit spel met jou is leven.
Leven in af-en-toe een dorp
waar men met ons deelt brood kaas
druiven oud ritueel als had
geen tijd de eeuwigheid gekruist.
Wij kruisen schapen paarden
die zich laven aan de dorpsfontein,
in de kapel een schrijn ben ik
hoofser dan een minnestreel.
20
In Brioude naar lachende
knieën kijken zij legt haar ogen
tussen de bladen van Benoîte Groult's
Les Vaisseaux du coeur heel even
kijkt zij op - haar witte dijen
laten zich niet snel lezen.
Zoomloos spant zich mijn huid op
ik wijzig de loop van mijn adem.
Onder het banier van de jacht
verblinde ruiter van de behoefte
loop ik op haar af behoedzaam
beruik ik haar tot op kniehoogte.
De jacht is open - in de verte
jagers janken tegen elkaar
als honden. Praatziek de paarden
als het gehinnik van hun ruiter.
21
Onbewoonbaar als december
dit land dat ons bekoorde,
heimwee is niet te ontkomen
zelfs in Blesle niet.
Heimelijk schrijf ik jou,
de avond ademt zwaar en
de krekels verliezen stem.
Ik ween in de eerste persoon
en mijn huid wordt wit.
De leeswijzer een palmtakje
op mijn nachttafel Eco.
De stilte, de grote rust
die komt als zij overbodig is.
In een onverhoeds duel
kuit tegen kuit rug tegen rug
bereik ik het hoogtepunt.
22
In La Chaise-Dieu in portieken
en om de hoeken godsdienstig
besluipen wij de liefde,
wij maken kleine geluiden,
drinken ice-tea au citron.
De zon kruipt over ons heen,
beneemt ons de adem als wij
stijgen naar La Casa Deï.
Wij rusten er met de dieren,
warm nestelt zich de wijn
in de roes van ons verhaal.
In het gastenboek schrijf ik
de initialen van je naam,
de bruine glimlach van je ogen,
de goede geur van je oksels,
de merknaam van je huid.
23
Haar avontuurlijke geest sterker
dan haar angsten haar bijgeloof
over de gevaren van water
bruggen stuwdam zij duwt de deur open
van reisbureaus met een ijver en
een regelmaat kenmerkend voor
grote rituelen voor haar is
het gras altijd groener aan de overkant
van de heuvel wij betreden samen
onbetreden paden heidense
kerken plaatsen waar de duivel
de armen ten hemel heft heerlijke
opluchting stroomt door ons lichaam
onze wangen ogen voelen heet aan
samen reizen is de magie
dag na dag in een greep houden.
24
Onder de groene dekens rust vinden
het megabed delen met zo weinig
liggen wij door heggen van elkaar
met af en toe een kudde stille koeien
druiven helpen plukken met de buur
dit is leven als God in Frankrijk
feestvieren met het dorp bij nieuw leven
op bruiloft bij dood als de nood
groot is alle hens aan dek koeien
helpen kalveren vrouwen helpen
persen het leven leiden zoals zij
het doen bij nacht en ontij.
Thierry Deleu
Abonneren op:
Posts (Atom)