Voorstelling van het essay

Een gelukkig gedroomd arcadia

door Thierry Deleu over de poezie van cultureel ambassadeur Fernand Florizoone

Gemeentehuis Koksijde (21.04.2012)

Toespraak door burgemeester Marc Vanden Bussche

Geachte heer Deleu, beste Thierry en echtgenote Ginette, Geachte heer Florizoone, beste Fernand en echtgenote Ida,

Geachte heren en dames collega's van het schepencollege, de gemeenteraad, OCMW, cultuurraad en andere gemeentelijke instanties,

Beste belangstellende vrienden van Thierry en Fernand,

Als burgemeester van Koksijde is het voor mij een waar genoegen u allen hartelijk welkom te mogen heten in de Kokpit van ons gemeentehuis ter gelegenheid van de voorstelling van Een gelukkig gedroomd arcadia, essay dat Thierry Deleu schreef over de dichtkunst van onze Koksijdse cultureel ambassadeur Fernand Florizoone.

Dames en heren, ik acht de literaire plechtigheid van vandaag zeer hoog! Samen zijn wij getuige van een sacraal moment, een artistieke hoogmis in de letterkundige beleving van de streek die wij bewonen, dankzij de schitterende verheerlijking van dichter Fernand door zijn vriend-schrijver Thierry.

Fernand en Ida, het doet ons groot plezier u nog altijd welgezind en in goede conditie te kunnen ontmoeten op bijeenkomsten die altijd heel gezellig zijn, maar die het gewone toch een beetje overstijgen.

Beste vrienden, in de voorbije jaren hebben wij de artistieke lof van Fernand al meer dan eens bezongen. Ik meen dat deze huldeblijken ook steeds terecht waren, want het palmares van Fernand is niet gering. Vorig jaar voegde hij een 16^de dichtbundel toe aan zijn rijk repertoire, waarvoor hij al meermaals gelauwerd werd. Ik herinner in dat verband aan wellicht wel de mooiste kroon op zijn werk, de vijfjaarlijkse Guido Gezelleprijs van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde.

Maar eerst even terug naar de reden waarom wij vandaag samenzijn. Thierry, afkomstig van Harelbeke, -maar na uw beroepsleven "aangespoeld" in Oostduinkerke-, u hebt hier in Koksijde en Oostduinkerke, aan de Westkust en in de Westhoek in het algemeen, in relatief weinig jaren naam en faam opgebouwd als creatief auteur van eigen fictief werk, maar ook als recensent van proza en poëzie van collega-schrijvers. Het kon dan ook niet anders of u en uw echtgenote Ginette zouden niet alleen geestesgenoten, maar ook echte vrienden worden van Fernand en Ida.

Die band heeft nu vruchten afgeworpen, nl. het essay Een gedroomd, gelukkig arcadia dat hier voor ons ligt.

Dames en heren, wat is een arcadia? Ik probeer het even te verduidelijken.

Arcadië is een bergachtige, schaars bevolkte landstreek in het centrum van de Peloponesos in Griekenland. In de oudheid was Arcadië het enige Griekse landschap dat niet aan zee grensde. Door die afgelegen ligging bood het historische Arcadië zijn bewoners weinig overlevingskansen: grootschalige landbouw is er nagenoeg onmogelijk, het merendeel der bevolking leefde er als herder.

Voor de Griekse mythologie was Arcadië de geboortegrond en geliefkoosde verblijfplaats van de halfdierlijke god Pan en het jachtterrein voor Artemis.

Het imago van een idyllisch, paradijselijk land van fluitspelende herders en wulpse herderinnetjes kreeg Arcadië door de bucolische poëzie, afgeleid van het Griekse woord boukolos = herder. Het land symboliseerde in de oudheid de afwijzing van iedere vorm van stadscultuur, met haar consumptiemaatschappij, haar gewelddadige politieke en andere conflicten. Tegenover deze "corrupte" stadswereld werden de "echte" waarden gesteld: liefde voor de natuur, voor de ongekunstelde schoonheid, voor de muziek. "Arcadisch" betekent dan ook: liefelijk onbedorven, onschuldig.

De bucolische of pastorale of herderspoëzie is de verzamelnaam voor alle poëzie die geïnspireerd is op het landleven. Ze beschrijft een wereld van gelukkige landlieden die een bestaan van natuurlijke vreugden en zorgeloosheid leiden. Meestal komen er een welgeschapen herderin, een klagende herder, een verdwaald of verloren schaapje, een ruisend beekje, het schaduwrijke lommer en meeluisterende vogels in voor. De Griekse streek Arcadië kreeg de reputatie van een idyllisch geluksland, waar herders in de eenvoud van ideale landelijke omstandigheden een natuurlijk, niet door de beschaving bedorven leven zouden leiden. Ze hebben een edel karakter, ze vinden macht en geld niet belangrijk en geven de voorkeur aan hun geliefde.

Arcadië is dus een utopisch land vol bloemen, fruit en bossen, helder water, vogelzang en een eeuwige zomer. Een ideaallandschap dat er ooit moet zijn geweest…

Ooit moet zijn geweest. ? Bestaat het dan niet echt? Want Thierry gebruikt in zijn titel ook het woord “gedroomd”. Nochtans, het arcadia van Fernand, nl. de Westhoek, Westkust, land van zee en polders, is het een droom, of is het werkelijkheid?

Voor Fernands oeuvre geldt zeker het adagium: de dichter is zijn werk. Fernand is wat hij schept. Ik kan dat aantonen aan de hand van enkele aspecten uit zijn leven, onder de heel brede noemer: liefde voor de natuur en voor zijn streek.

- Het Florizoone-geslacht uit Veurne-Ambacht draagt sinds de jaren 1500 het Latijnse devies "Nullus sine flore fructus" op het wapenschild!

- Zijn vader Heliodoor, geboren in 1875 in Wulpen, was een "geschenk van de zon", want dat is de vertaling van het Griekse "Heliou doron"

- Fernand ontpopte zich als een onderlegde ornitholoog, een vogeldeskundige. Hij was medestichter van Wielewaal Westhoek en was er 18 jaar secretaris van.

- Hij was ook een verwoed paardrijder en wandelaar. Uiteraard leer je de streek en de natuur te paard en te voet kennen en waarderen.

Voor Fernand is zijn geboortestreek, Veurne-Ambacht, dus een arcadia, waarover hij gedichten pleegt. Fijnzinnig en fijnbesnaard zoals hij is, creëert hij rustige, toegankelijke en gastvrije poëzie, met heel veel beeldspraak, dikwijls met een onvermoede diepte en verte. Fernand is niet de dichter van de vaak loodzware c1ausiaanse themata waarin onderliggende tragiek, noodlot en thanatos altijd doorwegen. Hij is wel de dichter van het positieve, van het absolute schone dat hij naar waarde schat en bemint. Onze geliefde streek met de zee en de polders, met steden en dorpen, -zowel in de Vlaamse als de Franse Westhoek-, is voor hem een onuitputtelijke inspiratiebron. Ook de natuur is nauwelijks uit zijn werk weg te denken: water en wind, aarde en lucht, bloemen en bomen. Het zijn de eeuwige aanwezigen in zijn poëtische parels. Daarbij slaagt hij er steeds opnieuw ook in om beeld en klank samen te smeden tot een verrassende, harmonieuze eenheid.

Tenslotte, beste vrienden, is Fernand ook een "onschuldige genieter". Hij houdt van goed gezelschap, bij een lekkere maaltijd, bij een goed glas wijn, met daarna het aroma van sigaar en druppel. Hij houdt van diepe vriendschap, aangename gesprekken die de mensen tonen zoals ze werkelijk zijn. Hij is oorspronkelijk, origineel, zoals de diepere betekenis van deze woorden is.

En hij is ook een schalkse ruiter. Hij zit nooit verlegen voor een dosis ironie, een goede grap of een ondeugende plagerij. Is dat ook de reden waarom hij zijn huis aan de Guldenvlieslaan, waar hij met Ida al 61 jaar woont, Reinaert heeft gedoopt. Voor wie er binnengaat, opgelet, of hij bakt je een poets!

Vandaar, beste vrienden, andermaal: de dichter is zijn werk, Fernand is zijn werk, hij belichaamt zijn gedichten.

En daarom ook is zijn arcadia eigenlijk niet "gedroomd", maar echt! Voor Fernand is het geen droom, maar realiteit. Dat is helemaal geen kritiek op de titel van Thierry, het is gewoon mijn interpretatie, mijn vaststelling. Dat die droom werkelijkheid is, daar kunnen wij allen alleen maar gelukkig om zijn, en Fernand proberen na te volgen in zijn levenswandel. Want dan zullen wij ook in een arcadia wonen.

En dankzij die levenswijze, anders gezegd dankzij dat wijze leven, is Fernand altijd jong van hart gebleven. Straks, op 21 juli, -heel goed gemikt van vader Heliodoor en moeder Zulma-, wordt deze bewuste Vlaming 87 jaar! Beste Fernand, uw leeftijd is u niet aan te zien!

Beste dichter en cultureel ambassadeur Fernand, en lieve Ida, beste Thierry,

wij weten dat onze kunstenaars onze gemeente Koksijde en de streek koesteren als een plaats van welnis en inspiratie. Maar deze affectie is wederkerig: als bestuur koesteren wij onze kunstenaars, als dragers en gevers van esthetisch beleven.

Koksijde is altijd een inspirerende badplaats voor kunstenaars geweest: voor schilders en beeldhouwers, voor componisten, en evenzeer voor schrijvers en dichters.

En het is in die zin dat ik dit nieuwe initiatief van Thierry Deleu ten zeerste verwelkom, met mijn dank overigens aan buurman Thierry omdat hij Koksijde weer eens op de artistieke kaart plaatst.

Dames en heren, laat me toe nog een extra woord van dank te richten aan Thierry omdat hij eens te meer bewijst een heel groot en genereus hart te hebben voor de literatuur, niet alleen voor zijn eigen creaties, maar ook voor de scheppingen van zijn collega's.

Geachte aanwezigen allemaal, voor verdere toelichting geef ik nu graag het woord aan Thierry zelf die ons een diepere toelichting bij zijn opmerkelijk essay zal verstrekken.

Marc Vanden Bussche Burgemeester Vlaams volksvertegenwoordiger