Briefje voor Staf de Wilde
M'n beste Staf De Wilde,
Jij bent een dichter, dat kan
niet anders. Alleen een poweet kan een zuiver volrijm als "het geleuter
van Depeuter" creëren! En dan die originaliteit! Niemand voordien heeft
gedurende heel mijn verdoemde Heibelbestaan die taalassociatieve vondst op mij
toegepast. Je had natuurlijk ook nog andere leuke dingetjes kunnen bedenken,
zoals "het gekleuter van Depeuter" bij voorbeeld. Zelfs een 'rime
riche' lag in je bereik: "het gepeuter van Depeuter". Maar terecht
heb je gedacht dat één volrijmpje al volstaat. Overigens komt 'gekleuter' niet
voor in het Groene Boekje. En een rijk rijm heeft niet zo'n beste reputatie,
dat weten jij en ik best. Komt daarbij dat 'geleuter' in bewijskracht heel wat
sterker scoort dan 'gepeuter' of 'gekleuter'. En ook qua niveau staat 'geleuter' een treetje hoger, zie je.
Ja, er is geen twijfel meer
mogelijk: jij bent een dichter! Een échte dichter, en nog wel een rood-groene.
Want het is mijn kritiek op dié twee kleuren die je op de bok zetten. Alleen
maak je het mij wel erg gemakkelijk om je counteren. Slechts twee 'representatieve'
details raak je aan. Ik hoef je dus slechts op twee 'representatieve' flaters
te wijzen.
Laten we beginnen met het
geval Kristien Hemmerechts… Dat Kristien – met wie ik oprecht te doen heb omdat
ze haar beide zoontjes aan wiegedood verloren heeft! – op de Cogels-Osylei
woont doordat zij getrouwd is geweest met Herman De Coninck, ach, dat ik zoiets kon vergeten! Herman zelf
heeft mij nog verteld, aan de toog op de Boekenbeurs, dat hij daar een stulpje
had gekocht. In 1975 was dat, net voordat de straat als beschermd stadsgezicht
werd erkend en de prijzen er de pan gingen uitrijzen? Kristien heeft er zelfs
nog onverbloemd in het schuimbad gezeten met haar even blote dichter, niet?
Terwijl, heel toevallig, ook de kunstfotografe Lieve Blancquaert met haar
camera in aanslag in de badkamer stond, niet? Wereldnieuws is het geworden, zoals
bedoeld.
Je vraagt je af of "al
wie zich links voelt, nu maar moet ophoepelen". Maar natuurlijk niet,
Staf, Kristien hoeft heus niet in een hutje in de bergen te gaan wonen. Laat ze
gerust haar oude dag doorbrengen in de "meest trendy buurt van Antwerpen",
zoals haar straat door iedereen wordt genoemd. En laat ze zich daar lekker
links voelen, maar… zich dan ook
(minder lekker) links gedragen. De
consequentie, snap je, daar gaat het om. Een gedrag conform aan die 'place to
be', dat past niet bij een linkse tante. Een linkse tante laat zich niet voor
het publiek kieken in haar blootje in het bad, zelfs niet als de toentertijd
meest succesvolle Vlaamse dichter je gezelschap houdt; alleen mediageile Missen
België doen dat, in de boekskes, om hun BV'schap een boost te geven. [À propos:
Tante Kristien heeft overigens nog ooit aan zelfontbladering gedaan. Herinner
je het kiekje, "gedrukt en verspreid in grote oplage", waarop ze
zich, fiks als een soldaatje met een zwart schildje aan haar deltamonding, door
Stephan Vanfleteren liet vereeuwigen. En ook de cover van Vrij Nederland heeft
ze eens gegarnierd met alleen haar boek 'De man, zijn penis en het mes' vóór
haar weke delen.] Een linkse tante gaat haar
beklag niet maken over te luide muziek op een buurtfeestje met barbecue, dat op
klaarlichte dag aan de andere kant van de Ring wordt gehouden. Verdraagzaamheid
prediken doe je alleen wanneer je zelf verdraagzaam bent, dacht ik toch. En
meteen zie ik Kristiens haat weer uit de ogen spatten tijdens het tv-debat met de
Hollands-beleefde hoofdonderzoekster aan de Erasmus Universiteit Rotterdam,
Marion Van San, die achteraf zei: "Een mooier voorbeeld van hoe
onverdraagzaam zelfverklaarde verdraagzamen kunnen zijn, vind je niet".
"Bij mijn weten heeft
links geen gelofte van armoede afgelegd", schrijf je ook nog. Alsof ik zoiets
gezegd had. En dat je "een polemiek zou kunnen beginnen over de miljoenen
christenen die deze evangelische imperatief aan hun laars lappen: verzamel geen
schatten op aarde". Alsof ik het tegendeel beweerd had! Nee, m'n beste,
als je Heibel zou lezen, zou je weten dat ik de tartufferie en inconsequentie
van zowel links als rechts op de
korrel neem. Dan zou je weten dat ik paard én kar noem, welke kleur het paard
en welke wielen de kar ook heeft. En misschien zou je bevroeden waarom deze
zoon van een Kempens kruiwagenboerke nooit zal vatten hoe lieden die de
rijkdommen opstapelen terwijl anderen onder bruggen moeten slapen, zich
probleemloos christenen, socialisten, humanisten of zeg maar gewoon 'mensen'
durven te noemen.
Vandaar dus dat ik meer dan
eens rood heb gestemd. Helaas, hoe liever het proletarisch sociaal-isme me ooit is geweest, hoe meer het huidige
kaviaarsocialisme me tegen de pannen jaagt. De SP-Anders, jawel. Of ga je
ontkennen dat het socialisme van vandaag alle voeling met de smalle gemeente
verloren heeft? Ben jij dan zo verblind dat je het pseudo-links van de Bobo's
niet eens ziét? Van de Laurettes, de Willy's, de Marcels, de Dominiques. Of van
de Steves, de Chokri's, de Van den Bossches, de Tuybensen, die met de grote
lepel de soep van het lagere volkje opslabberen? Van de linkse elite die linkse
idealen belijdt maar wier daden zo rechts zijn als mijn rechteroor? O ja,
natuurlijk zijn er ook rechtse hypocrieten, maar mijn tekst was alleen een
antwoord op de woorden van Thierry Deleu dat ik "alles wat links is met de
grond gelijkmaak". Wat echt links is, beste Staf De Wilde, maak ik dus niet met de grond gelijk. Schrijvers als
Piet van Aken en Boontje of de zo goed als onbekende redactieleden van het
vroegere tijdschriftje 'Kruispunt-Summier', Georges Van Acker en Marc Braet,
verdienen nog altijd mijn hoogste waardering. Ook voor sociaal-linkse politici
die consequent handelen volgens wat ze uitbazuinen, zoals Jef Sleeckx en Kris
Merckx, doe ik mijn klak af.
Maar aan tartufferie, aan elke tartufferie en inconsequentie, heb ik méér dan
één broertje dood. Óók van auteurs,
jaja. Vooral van auteurs zelfs. Want zij zijn het toch - ik bedoel de auteurs
die met hun werk méér willen doen dan entertainen - die de wereld
schrijvenderwijs voorhouden hoe-het-moet-en-hoe-het-niet-mag. Een auteur die buiten zijn schrijfsels een andere lijn
volgt dan binnen zijn geschriften,
verdient niet minder misprijzen dan een pastoor, laat staan een bisschop, die
de kuisheid predikt maar in de sacristie onder de toga van zijn acolietjes naar
het angelusklokje grabbelt, schreef ik in een van de laatste nummers van
Heibel.
Wat ik naast de discrepantie
tussen woord en daad, en daarmee samenhangend, al evenzeer verafschuw, is de
drang naar de drie "zeldzame goederen" die Marx aan de basis zag
liggen van de "omkering der waarden": geld, macht en aanzien. En die
dorst is in de linkse familie zeker niet geringer dan in de rechtse kringen.
Aan de rechterzijde valt het nog te begrijpen - ik zeg niét: goed te keuren! -,
want je bent een tsjeef of je bent het niet. Van links zou je toch wat meer verzaking
aan die fetisjen mogen verwachten. Maar nee, links heeft niet alleen het ganse
cultuurdomein ingepalmd, links administreert ook chauvinistisch de
verheerlijking en verafgoding van zijn idolen. En ook van de wegen en
sluikwegen naar de vetpotten kent links perfect de coördinaten. En alweer:
zeker voor een auteur, die toch een voorbeeldfunctie zou moeten hebben, is
zoiets onoorbaar. Of stoort het jou dan niet dat een schrijver/schrijfster (of
hij/zij nu links of rechts is) wiens partner een meer dan fatsoenlijk pensioen
incasseert, zijn/haar niet onaardige persoonlijke inkomsten met belastingsgeld
van de waarmensch aandikt tot hij/zij de individuele
inkomensgrens heeft bereikt van… 1 581 324 bef? Durf jij zoiets aan
Jan-met-de-pet vertellen?
Je schrijft ook, ietwat
schamper, dat ik beweer dat "geen enkele Waal" Hugo Claus kent, en je
probeert dat te weerleggen met: "Ik heb na de dood van de meester op de
RTBF een indrukwekkende documentaire gezien die getuigde van een grote kennis
van zijn werk en een diep respect voor zijn persoonlijkheid en kunstenaarschap."
Heb jij soms nooit gehoord van een hyperbool, Staf? Dat is een stijlfiguur
waarbij men een uitspraak op overdreven manier kracht bijzet om iets te laten
opvallen. Wie zegt "Ik heb het al duizend keren gezegd", heeft het
natuurlijk geen 1000 keren gezegd. Wie "al een eeuw heeft staan
wachten", zou een nogal onfrisse geur uitwasemen indien zijn woorden
letterlijk bedoeld waren. Dat soort overdrijvingen noemt men hyperbolen, m'n
beste. Dat is iets heel anders dan wanneer jij in je tekst Hugo Claus "de
meester" noemt, wat duidelijk op ongeremde adoratie wijst. Waarmee ik weer
niet wil zeggen dat ik Claus geen heel grote meneer vind… in een aantal van
zijn werken. En ja, natúúrlijk zijn er francofonen die Claus kennen… en zelfs gelezen
zullen hebben, maar die kun je met een tandenstoker uit de pan prikken. Christophe
Deborsu is er zo een, en het zou me niet verwonderen als hij het was die de
"indrukwekkende documentaire" (die ik niet gezien heb) heeft gemaakt
of alleszins hélpen maken.
En ten slotte nog iets over
partijkaarten. Jij hebt er dus ooit een van je vader cadeau gekregen, van de
Volksunie zeg je, toen je 18 was. Dat er "in die tijd nog eerbiedwaardige
linkse denkers" bij die partij zaten, betwijfelen we niet, want naast Maurits
Coppieters, die samen met Norbert De Batselier de progressieve Sienjaalbeweging
oprichtte, waren ook je vader en jijzelf erbij, niet? [À propos: Norbert De
Batselier, is dat niet die 'socialist' die alles kende van nepotisme en politieke
benoemingen en die de royale lonen, bonussen en ontslagpremies bij privé- en
overheidsbedrijven aanviel… tot hij in 2006 directeur werd van de Nationale
Bank met een wedde van 317.000 euro en in de rapte, hoewel hij zelf ontslag
nam, nog een parlementaire uittredingsvergoeding van 225.000 euro vroeg en
kreeg (plus een speciale afscheidspremie, die hij na veel protest liet vallen?]
Welnu, Frans Depeuter is nooit bij de VU geweest, nooit bij de SP, nooit bij de
CVP, en heeft zeker nooit blauw gestemd. Maar in 2012 bekent hij zich wel als
een Vlaams-Vlaamse republikein.
Wanneer jij beweert:
"Vandaag is het Vlaams nationalisme uitsluitend rechts of extreemrechts",
kan ik daar alleen maar uit afleiden dat je nog nooit gehoord hebt van de V-SB,
die in haar beginselverklaring stelt: "De Vlaams-Socialistische Beweging
(V-SB) streeft naar het realiseren van een socialistische samenleving met gelijke
kansen, rechten en plichten voor al zijn inwoners in een onafhankelijk Vlaanderen, los van alle antidemocratische en
kapitalistische supranationale structuren maar in samenwerking en solidariteit
met andere vrijheidsminnende volkeren en staten." De V-SB'ers geven het
tijdschrift "Meervoud" uit, dat zich onbevangen
"links-nationaal" noemt en waaraan namen verbonden zijn als Jef Turf,
Frans Maes, Ludo Abicht, Christian Dutoit, Hendrik Carette e.a., allemaal
Vlaamse Vlamingen die me even na aan het hart liggen als hun rechtse evenknieën.
En tot definitief slot nog een
paar nootjes, die "representatief" zijn voor je geschrijf:
1.Bij het klassieke zinnetje
op het eind van je tekst: "Het (Vlaams nationalisme) is geel met minstens
een bruin randje", ontbreken de drie ismen die normaliter geplakt worden
op al wat niet onversneden links is: nazisme, fascisme, racisme.
2.Met het "scheldproza
van Depeuter" bedoel je allicht de begrippen bobo's, machthonger, Grote
Gelijk, gauche caviar, hypocrisie, hypercorrect e.d., maar zoiets als "het
geleuter van Depeuter" hoort daar absoluut niet bij.
3."Hun subsidies (die van
'Heibel' - FD) kunnen beter aan andere publicaties worden besteed,"
schrijf je, terwijl op pagina 1 van 'Heibel' te lezen staat: "Om zijn volledige
onafhankelijkheid te kunnen bewaren weigert ‘Heibel’ elke subsidie door het
Vlaams Fonds voor de Letteren."
4.Dat van die bruiloft van
Kana zullen we best vergeten, zeker?
5.En dat van dat
"tweetalig nummer met gedichten van onze francofone collega’s" ook?
Zo, dat was het dan, beste
Wildeman. Ik hoop en reken er een beetje op dat je niet geschokt bent door dit
briefje, waarvan de aanvang uiteraard badinerend bedoeld is (en waarin nogal
wat hyperbolen verwerkt zijn). Bij nazicht op het internet constateer ik dat je
bij de actie rond het Lappersfortbos betrokken bent, wat dus zeker elke
Boboverwantschap uitsluit. En ook stel ik vast dat we elkaar toch op een aantal
punten ontmoeten. In je groene bezorgdheid bij voorbeeld, die zowel Hannelore,
de andere Heibelier, als ikzelf met je gemeen hebben. Want in de Kempen zijn er
nog heel wat 'Lapperfortbossen' die wij bewaard willen zien, veel meer dan in
de 'elitaire badplaats’ De Haan, waar jij rust gevonden hebt. En ook in je mooie
gedicht 'Stinker en Blinker' herken ik iets van mijzelf, nl. het geloof dat
inderdaad "niet het voorlopige / blijft duren: duur is teder / omgaan met
voorlopigheid".
Vanuit dit geloof groet ik je,
alsmaar breder monkelend om 's mensen onuitroeibare gewichtigheid.
Frans Depeuter
Geen opmerkingen:
Een reactie posten