NIEUW!
LIEDJES DIE EIGENLIJK NIET MOGEN!
erotiek, pornografie en vulgarisme in het Vlaamse volkslied
ROGER HESSEL
Op 31 januari 2009 wordt in de zaal Club de B. van het cultuurcentrum de Brou-
ckere te Torhout de nieuwste publicatie van Roger Hessel voorgesteld:
Liedjes die eigenlijk niet mogen... !
De voorstelling kadert in het project ‘Schaamrood’* waarbij in de periode tussen ‘Gedichtendag’ (29/01) en ‘Valentijn’ (14/02), een brug geslagen wordt tussen liefde, poëzie en erotiek.
Al sinds 1970 noteerde R. Hessel honderden volksliederen in zijn geboortestad Torhout en in het Houtland, wat resulteerde in diverse publicaties. Hij leverde ook verscheidene bijdragen voor ’t Beertje, Ethnologica Flandrica, ’t Volksmuziekatelier en Goe Vollek.
Voor 1989 ontving hij de ‘Gouden Feniks’ -cultuurprijs van het Houtland- van de Vriendenkring Kunst Houtland en het Stadsbestuur van Torhout, voor het schitterend opzoekingswerk en zijn vele publicaties.
Het verslag van de jury luidde: “Hij heeft jarenlang veldwerk verricht. Het zoeken en optekenen van authentiek liedgoed uit vroegere dagen vraagt moed en doorzettingsvermogen. Daarbij heeft hij ook de nodige inspanningen gedaan om het resultaat van zijn studies in verband met het lied en de muziek bij het Vlaamse volk, in boekvorm voor het nageslacht vast te leggen.”
Gezien het tot de doelstellingen van de Vriendenkring Kunst Houtland vzw behoort, cultuurpromotoren van diverse signatuur uit het Houtland een waarderend duwtje in de rug te geven, heeft de V.K.H. het op zich genomen de hogervermel-
de publicatie van de verzameling door Hessel opgetekende erotische volks- en marktliederen …van vroeger, te verzorgen.
Tijdens zijn talloze bezoeken aan de bewoners van rusthuizen en thuiswonende bejaarden is het steeds zijn bedoeling geweest om die mensen niet enkel te laten vertellen maar vooral ze ook te laten zingen. Daarbij viel het hem telkens op dat ze bepaalde liedjes bewust achterwege lieten. Hij vond ze ook zelden terug in de meer dan 100 liedschriften die hij tijdens zijn jarenlang veldwerk wist te verzamelen. Het was voor de mensen vroeger wellicht ‘veiliger’ om ‘aangebrande’ teksten uit het hoofd te leren. Misschien is dat de reden waarom er zoveel erotische liedjes reddeloos verloren zijn gegaan. En ondanks de huidige toegankelijkheid van erotisch en pornografisch materiaal via de multimediale mogelijkheden stelt R. Hessel vast dat er nog steeds een groot taboe rust op alles wat met erotiek te maken heeft, niettegenstaande het feit dat er sinds jaar en dag altijd dergelijke liederen hebben bestaan: bij de Oude Grieken, de Romeinen en in de Middeleeuwen was erotiek schering en inslag. Dit probeert hij ook in zijn boek aan te tonen. Zijn overtuiging is, en wij volgen hem daarin, dat erotische liederen die geschreven en gezongen werden, ook moeten bewaard blijven. De liederen die in het werk zijn opgenomen werden jarenlang met veel enthousiasme en zonder noemenswaardige moeilijkheden op allerlei feesten en kermissen gezongen.
Reeds in het Antwerps Liedboek uit 1544 vond hij heel wat ‘Veelderhande liedekens. Oude en nieuwe. Om droefheyt en melancolie te verdrijven …’. De meest bezongen themata in de volkse liederen waren de godsdienst en de erotiek. Vaak werden ze ook met elkaar verweven en kwamen menige erotische liederen over geestelijken tot stand: ‘De Paterkensdans’, ‘De pastoor en zijn meid’, ‘Het kuise nonnetje’, …
Behalve het hekelen van pastoors, paters, nonnetjes en begijntjes werden er in het erotische lied ook wereldse beroepen geviseerd: ‘De looze jager’, ‘De Pa-lingvisser’, ‘De Liereman’, …
Het platteland en het leven op een boerderij bleken een rijke bron en een boeien-
de leerschool voor alles wat de natuur te bieden had…en vooral tijdens de oogsttijd ‘speelde’ zich nogal wat af.
Op de volkse huwelijksfeesten werden door de genodigden licht erotische spelletjes en liedjes gebracht die de kersverse trouwers als het ware moesten voorbereiden op de eerste huwelijksnacht. Daar werden eveneens de ‘wilde vespers’ gezongen zoals ‘Marleentje’ of ‘Mijn kokootje’.
Roger Hessel besteedt uiteraard ook aandacht aan erotiek en porno in het straat-
en marktlied, maar schuwt evenmin het vulgarisme in het volkslied.
Het 170 pagina tellende boek is rijkelijk geïllustreerd en de liedjesteksten zijn voorzien van muziekbalkjes met de melodietjes … om misschien zelf de liedjes eens te kunnen zingen.
* ’Schaamrood’ is een organisatie van het cultuurpunt, het cultuurcentrum de Brouckere en de Bibliotheek Torhout.
Marc Verkeyn, ovz
Vriendenkring Kunst Houtland
Technische fiche:
titel: ‘Liedjes die eigenlijk niet mogen’ Erotiek-Pornografie en Vulgarisme in het Vlaamse volkslied
auteur: Roger Hessel (Brugge/Koolkerke)
pagina’s: 170 - formaat: 29,7 cm x 21 cm - prijs: € 20,00 (+ ev. verz. kosten)
uitgave: VKH Vriendenkring Kunst Houtland vzw - Revinzestraat 24 – 8820 Torhout
050/21.30.61
vkh.torhout@skynet.be
Voorstelling: 31 januari Club de B. / C.C. de Brouckere Torhout 20 uur
Geen opmerkingen:
Een reactie posten