Beschouwingen over kwaliteit en de oprichting van een Vlaamse School van de Poëzie (VSP)

POD maakt het voor (vooral) debuterende dichters gemakkelijker om uit te geven. Wat telt, is de kwaliteit van de gedichten.

Wat is kwaliteit?

De term “kwaliteit” is heel subjectief. Wat onderscheidt goede poëzie van slechte poëzie? Deze vraag is moeilijk te beantwoorden. Voor mij geldt in ieder geval dat goede poëzie aandacht voor zichzelf vraagt en deze aandacht beloont met een bepaalde indruk. Ze moet iets teweegbrengen. Is het doel van poëzie niet: communiceren?
Dit streven naar kwaliteit is heel moeilijk.

Wat is kwaliteit in de poëzie?

Transparante strofeopbouw, geen moeilijke woorden, geen hinderende leestekens, verstechnisch oké, verrassende beeldspraak, rijm kan, helder thema, duidelijke boodschap, aansprekend, vlot te lezen, liefst melodisch ritme, aanzetten tot (na)denken, spanning, een climax.

Wie kan zeggen dat hij/zij veel weet van poëzie? Kun je een opleiding volgen? Kritiek is het beste dat je als schrijver kan overkomen, je ziet dan pas echt of je poëzie iets waard is of niet.

Daarom dit voorstel.

Waarom geen Vlaamse School van de Poëzie (VSP) beginnen?

Vlaamse School van de Poëzie moet kinderen en jongeren in en buiten het onderwijs op een effectieve en plezierige manier in aanraking brengen met poëzie. VSP moet hun de kans geven zowel actief als passief de waarde van poëzie te ontdekken.
De VSP zou een voortrekkersrol kunnen spelen in het ontwikkelen en uitvoeren van poëzieprojecten voor kinderen en jongeren vanaf de basisschool tot het einde van het secundair onderwijs. De VSP kan lesmateriaal en lesmethodieken ontwikkelen. Ook kan zij culturele uitwisseling tussen scholen en lokale culturele initiatieven bevorderen. 

De Vlaamse School van de Poëzie moet de brugfunctie benadrukken door binnenschoolse werkvormen te combineren met buitenschoolse activiteiten.
De School zou projecten kunnen ontwikkelen in samenspraak met scholen, cultuurcentra en musea. De VSP fungeert als laboratorium voor de ontwikkeling van nieuwe werkvormen die overal bruikbaar zijn. Via programma’s gericht op talentontwikkeling kan de VSP kinderen en jongeren die geïnteresseerd zijn geraakt in het lezen, schrijven en presenteren van poëzie, de kans bieden zich verder te ontwikkelen. De VSP kan daarbij ook gebruikmaken van internet en coaching via e-mail en brengt dichters in contact met elkaar en met leerkrachten.

De Vlaamse School van de Poëzie zou op deze wijze een belangrijk onderdeel kunnen worden in de keten van kwalitatief hoogstaande literatuureducatie.

De Vlaamse School van de Poëzie zou zich kunnen vestigen in één cultureel centrum per provincie. De Overheid zorgt voor subsidie ten belope van 150.000 € startkapitaal.

De School kan laten zien hoeveel poëzielessen zij heeft gegeven en geeft zo een concreet overzicht van haar resultaten.
De School is een publieksgerichte organisatie, met veel aandacht voor groepen die uit zichzelf minder gemakkelijk met poëzie in aanraking komen. Tijdens de PoëzieDag dragen leerlingen de tijdens het poëzieproject op school gemaakte gedichten voor in een voorstelling met professionele dichters en muzikanten. Dergelijke vormen van kruisbestuiving zijn vruchtbaar en effectief.
 
De VSP moet er over waken dat haar poëzietrajecten als concept worden geïmplementeerd in Vlaanderen en op de scholen die in het project zijn gestapt. De VSP zou voor haar projecten een structurele plaats in het onderwijs moeten proberen te verwerven door meerjarige contracten met scholen af te sluiten.

Conclusie

De Vlaamse School van de Poëzie moet participatie, vernieuwing, experiment en innovatie bevorderen. De School werkt aanvullend op het onderwijs. Zij is door haar rol in cultuurparticipatie en talentontwikkeling belangrijk voor het in stand houden van de literaire cultuur in Vlaanderen.

De subsidietoekenning moet afhankelijk zijn van de realisering en van de kwaliteit van het beleidsplan.

Thierry Deleu