FLAMENCO

Christina Guirlande


JOSEPH ZOBEL was, samen met zijn generatiegenoot Aimé Césaire, een boegbeeld van de Antilliaanse literatuur. Hij werd geboren te Rivière-Salée (Martinique) in 1915, als zoon van een alleenstaande schoonmaakster-wasvrouw, en werd vooral door zijn grootmoeder opgevoed, die als arbeidster op een suikerrietplantage werkte. (Deze grootmoeder zou hij later vereeuwigen in zijn roman La Rue Cases-nègres, dertig jaar later verfilmd en bekroond met de Zilveren Leeuw op het filmfestival van Venetië in 1982. Het boek werd ook naar het Nederlands vertaald, onder de titel Negerhuttenweg.)

Pas in 1946 kon hij zijn studies verderzetten. Terwijl hij les gaf te Fontainebleau, studeerde hij aan de Sorbonne te Parijs Literatuur, Dramatische Kunst en Ethnologie. Mede onder invloed van zijn vele Senegalese vrienden (waaronder Léopold Sédar Senghor) vertrok hij met zijn gezin naar Afrika, kwam er eveneens in het onderwijs terecht, en werd in Dakar directeur van de ‘Emissions éducatives et culturelles de la Radio du Sénégal’.

In 1974 trok hij zich terug in Anduze (bij Alès) in Zuid-Frankrijk, schreef verder verhalen, tekende en schilderde, publiceerde gedichten, waaronder ‘Flamenco’, opgenomen in de dichtbundel Poèmes de moi-même.

Joseph Zobel, ‘Monsieur Joseph’, overleed te Alès op 17 juni 2006. (Twee jaar later verloor Martinique ook Aimé Césaire, 1913-2008).


FLAMENCO

Al die bekende steden
waar wij het samen
zo goed konden vinden

Al die steden
die ons in leven lieten
en waar we elkaar beminden

Herinner je liefste
de zomerse parken
van Parijs

Al de steden
die ons steeds opnieuw
van geluk deden huilen

De oude zigeuner in Praag
die ons in zijn armen
liet schuilen

Al de steden
naar waar het lot
ons nooit heeft teruggebracht

Al de steden
door de oorlog
verminkt en verkracht

Herinner je ook
onze wanhoop
tussen de massa in de arena’s

En al de vrienden
die voor eeuwig
uit het gezicht zijn verdwenen

Al de steden
waar we altijd opnieuw
over praten

Al de steden
die we voorgoed
hebben verlaten

Of zo ver weg zijn
dat wij ze slechts
bezochten in dromen

En welke stad was het weer
waarin wij beiden
het liefst aan ons eind wilden komen

Vertaling uit het Frans: Christina Guirlande