Door de vele communautaire en institutionele compromissen en politieke koopjes die worden gesloten, is ons land onbestuurbaar. De mensen verdwalen in een institutioneel niet meer te ontwarren kluwen. Het regent bevoegdheidsconflicten. De bureaucratische paperassen en de regeldrift nemen zienderogen toe. En in elk geval wordt het bestuur van onze instellingen - en daar was het oorspronkelijk toch om te doen - niet dichter bij de mensen gebracht. Federalisme wordt beschouwd als een wondermiddel tegen communautaire spanningen, daar waar het in de eerste plaats een samenhangende filosofie is om het beleid zo dicht mogelijk bij de mensen te brengen.
Ongetwijfeld zijn er meerdere oorzaken voor het falen van de staatshervorming. De toestand die werd geschapen, waarbij drie gemeenschappen (de Vlaamse, Franstalige en Duitstalige gemeenschap), drie gewesten (Vlaanderen, Brussel, Wallonië) en vier taalgebieden (het Nederlandstalige, Franstalige, Duitstalige en tweetalige taalgebied) tot stand werden gebracht, is een onhoudbare constructie.
De hervorming van onze instellingen moet radicaal worden overgedaan en totaal anders worden aangepakt. In plaats van steeds maar nieuwe communautaire compromissen te bedenken naar aanleiding van de vorming van een of andere regering, moet er een geheel nieuwe staatshervorming komen.
Een echte, authentieke, doorzichtige federale staat houdt in dat eerst maximale autonomie wordt toegekend aan het bestuursniveau dat het dichtst bij de mensen aanleunt: de steden en gemeenten. Vervolgens aan de gemeenschappen, de deelgebieden van dit land. En tenslotte aan de federale overheid. De federale staat moet slechts op zich nemen wat de overige niveaus samen beslist hebben om over te dragen, of het organiseren van een doorzichtige en omkeerbare solidariteit. Op die wijze wordt een “federalisme van samenwerking” op gang gebracht in plaats van een “federalisme van splitsing, scheuring en confrontatie”, zoals nu het geval is. Ook de rol van de provincies moet in dat kader radicaal worden herzien. In plaats van het zoveelste, overbodige bestuursniveau met zijn eigen belastingen, instellingen, scholen en wegen in stand te houden, moeten zij worden omgevormd tot vrijwillige samenwerkingsverbanden, federaties tussen steden en gemeenten die taken op zich nemen die samen beter en efficiënter kunnen worden beheerd.
Een echte, authentieke, transparante federale staat betekent ook dat elk bestuursniveau zijn eigen inkomsten int en zijn deel van de schuld draagt. Er kan niet langer sprake zijn van dotaties, toegewezen inkomsten of te ristorneren belastingen, zoals nu gebruikelijk is. In een echte federale staat beheert elk van de bestuursniveaus zelf zijn eigen belastingmateries.
In dit kader moeten de deelgebieden ook een gedeelte van de openbare schuld dragen. Het is volkomen onlogisch dat een bestuursniveau eigen bevoegdheden uitoefent en eigen inkomsten heeft, zonder een gedeelte van de openbare schuld te beheren.
Alleen met zo’n radicale aanpak is het mogelijk een eenvoudig en doorzichtig federaal België tot stand te brengen. De gemeenschappen autonomie verschaffen binnen een Belgisch federaal staatsverband, is een kleine stap binnen een bredere internationale ontwikkeling.
Joris
Geen opmerkingen:
Een reactie posten